រដ្ឋាភិបាល បានកំណត់ប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាកម្មករនិយោជិត ផ្នែកវាយនភណ្ឌ កាត់ដេរ ផលិតស្បែកជើង និងផលិតផលធ្វើដំណើរនិងការបូប សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៦ គឺ២១០ដុល្លារក្នុងមួយខែ ដែលតួលេខនេះមានការកើនឡើង ២ដុល្លារ បើធៀបនឹងប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាបច្ចុប្បន្ន។
ប្រកាសរបស់ក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ ស្តីពី «ការកំណត់ប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាសម្រាប់កម្មករនិយោជិតផ្នែកវាយនភណ្ឌ កាត់ដេរ ផលិតស្បែកជើង និងផលិតផលិតផលធ្វើដំណើរនិងកាបូប សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៦» ចុះថ្ងៃទី១៧ ខែកញ្ញា បានសម្រេចបន្ថែមទឹកប្រាក់ចំនួន ២ដុល្លារអាមេរិក លើទឹកប្រាក់ចំនួន ២០៨ដុល្លារអាមេរិក ដែលបានកំណត់ដោយក្រុមប្រឹក្សាប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមា សម្រាប់ប្រាប់ឈ្នួលកម្មករនិយោជិតនៅឆ្នាំ២០២៦។
ប្រកាសដដែលបន្តថា ការកំណត់ប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាថ្មីនេះ នឹងចាប់ផ្តើមអនុវត្តចាប់ពីថ្ងៃទី០១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៦ តទៅ។
ចំណែក សេចក្តីជូនដំណឹងរបស់ក្រុមប្រឹក្សាជាតិប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាអាណត្តិទី៤ បានលើកឡើងថា ការដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលថ្មីនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពីមានកិច្ចប្រជុំសរុបចំនួន ២៣លើក ដែលតំណាងភាគីកម្មករនិយោជិត និងតំណាងភាគីនិយោជក បានយល់ច្បាស់ពីស្ថានភាពនៃផលប៉ះពាល់ ដែលអាចកើតមានឡើង ដោយសារការកំណត់ពន្ធគយបដិការរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ភាពប្រកួតប្រជែង និងស្ថានភាពប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមារបស់កម្ពុជា ធៀបនឹងបណ្តាប្រទេសមួយចំនួន និងស្ថានភាពជាក់ស្ដែងនៃទីផ្សារការងារ សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៥ និងឆ្នាំ២០២៦។
ប្រភពដដែលបន្តថា តំណាងភាគីនិយោជក បានស្នើសុំរដ្ឋាភិបាល រក្សាតួលេខប្រាក់ឈ្នួលនៅដដែល ខណៈតំណាងភាគីកម្មករនិយោជិត ក៏មិនជំទាស់នឹងសំណើនេះ និងស្នើសុំរាជរដ្ឋាភិបាល ពិនិត្យលទ្ធភាពបន្ថែម លើសំណើរបស់តំណាងភាគីនិយោជក ស្របទៅតាមបទប្បញ្ញត្តិនៃច្បាប់ស្តីពីប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមា។
បន្ទាប់ពិនិត្យ និងពិភាក្សាជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធរួច លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបន្ថែម ២ដុល្លារ ទៅលើប្រាក់ឈ្នួលគោល ២០៨ដុល្លារ បូករួមជាមួយនឹងអត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗ ដែលកម្មករអាចទទួលបានប្រាក់ឈ្នួល ចន្លោះពី ២២៧ដុល្លារ ទៅ ២៣៨ដុល្លារក្នុងមួយខែ។
យ៉ាងណា កម្មការិនី យ៉ោម លក្ខិនេ អាយុ ៣៨ឆ្នាំ បម្រើការនៅរោងចក្រស្បែកជើង ជេអេដាប់បែលយូ (JAW) ស្ថិតក្នុងសង្កាត់គោករកា ខណ្ឌព្រែកព្នៅ រាជធានីភ្នំពេញ បង្ហាញការខកចិត្តចំពោះការដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាត្រឹម ២ដុល្លារ ពីលើប្រាក់ឈ្នួលគោល ២០៨ដុល្លារ ព្រោះចំនួនប្រាក់ឈ្នួលនេះ មិនអាចផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពប្រចាំថ្ងៃបានឡើយ។
កញ្ញាថា៖ «អ្វីដែលបងអស់សង្ឃឹមត្រង់ថា ម៉េចបានជាគាត់អត់មើល[បញ្ហារបស់]កម្មករចឹង គាត់ឲ្យ ២ដុល្លាមកដូចតែអត់ឲ្យដដែលហ្នឹង។ ២ដុល្លាហ្នឹងឥវ៉ាន់វាមិនចុះថោកទេ ឥវ៉ាន់វាថ្លៃណាស់ កាលមុន ១ម៉ឺនរៀល អាចហូបបាន២ទៅ៣ពេល ឥឡូវ ២ម៉ឺនរៀល សឹងតែ ៣ពេលអត់បានផង[…] អ្វីដែលបងចង់សំណូមពរដល់ក្រសួងពាក់ពន្ធ័ទាំងអស់ ដែលចូលរួម ក៏ដូចជា រដ្ឋាភិបាលឲ្យគាត់ក្រឡេកមើលកម្មករ ថាតើតម្លៃដែលគាត់ដំឡើងឲ្យ២ដុល្លារហ្នឹង ថាអាចយិតយោងសម្រាប់ការចាយវាយសម្រាប់ការទូទាត់ ក្នុងការសងបំណុលគេ ឬក៏ក្នុងការចាយវាយអត់? បើគាត់ចង់ឲ្យកម្មករប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅ ដោយក្នុងជីវភាពមួយដែលសមរម្យ គាត់ត្រូវតែដំឡើងឲ្យច្រើនតិចមក អាចមិនបាន១០ដុល្លារទេ ក៏៧ទៅ៨ដុល្លារដែរ ២ដុល្លារវាតិចពេក»។
អ្នកស្រី ណុន សុខលាង អាយុ ៤២ឆ្នាំ ជាកម្មការនីធ្វើការនៅរោងចក្រ 6 Plus នៅខេត្តកណ្តាល បានលើកឡើងប្រហាក់ប្រហែលគ្នាថា ការដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាត្រឹមតែ ២ដុល្លារ មិនអាចធ្វើឱ្យកម្មករនិយោជិតមានជីវភាពសមរម្យបានទេ ខណៈការចំណាយច្រើន ហើយអតិផរណាទំនិញលើទីផ្សារក៏ថ្លៃ ស្របពេលដែលគ្រួសារអ្នកស្រីក៏មានជាប់បំណុលធនាគារផងដែរ។
អ្នកស្រីថា៖ «ឲ្យតែបានលើសត្រឹម ១០ ទៅ២០ដុល្លារ គឺវាគ្រាន់ដែរ តែ ២ដុល្លារហ្នឹង វាមិនអាចរត់រួចទេ […] ចាយវាយទាំងក្នុងគ្រួសារ ទាំងមកធ្វើការរោងចក្រ មួយថ្ងៃ ៤ម៉ឺនរៀល ដល់ពេលយើងពេលល្ងាចទៅទៀត យើងទិញម្ហូបទៀត ថែម១ម៉ឺនអីទៀតចឹងទៅវាឡើង ៥ម៉ឺន បើកូនវិញក្នុង១ខែ៥០ម៉ឺន»។
ប្រធានសម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា(CATU) អ្នកស្រី យ៉ាង សុភ័ណ្ឌ បង្ហាញការមិនពេញចិត្តចំពោះប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាដែលរដ្ឋាភិបាល និងភាគីពាក់ព័ន្ធ បានផ្តល់ជូនកម្មករឡើយ ដោយសារចំនួន ២ដុល្លារពីលើប្រាក់ខែគោលនេះ ជាកម្រិតដែលទាបជាងអតិផរណានៅលើទីផ្សារ។
អ្នកស្រីថា៖ «ព្រោះការដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលនេះ គឺមើលទៅ គឺវាទាបខ្លាំងពេកដែលមិនអាចធ្វើឱ្យកម្មករនិយោជិករបស់យើង ទទួលបានប្រាក់ឈ្នួលប៉ុណ្ណឹងឆ្លើយតបទៅនឹងការរស់នៅរបស់គាត់ វាអត់បានទៅនឹងតម្លៃអតិផរណានៅលើទីផ្សារផង[…] ខ្ញុំយល់ឃើញថា នេះវាមិនមែនជាចំណុចដែលទាក់ទាញកម្មករនិយោជិត ដើម្បីឲ្យកម្មករនិយោជិតកាន់តែមានកម្លាំង ថាមពលនៅក្នុងការធ្វើការងារទេ»។
អ្នកស្រីថា កម្មករខ្មែរជាច្រើនបានវិលត្រឡប់មកពីថៃវិញ ទើបអ្នកស្រីយល់ថា រដ្ឋាភិបាលគួរកំណត់ប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមា ឱ្យមានភាពទាក់ទាញជាងនេះ ដើម្បីក្រុមវិនិយោគបរទេសមករកស៊ីកាន់តែច្រើនជាងមុន ហើយកម្មករនិយោជិត ក៏មានចិត្តចង់ធ្វើការងារនៅក្នុងស្រុកជាងនៅក្រៅស្រុក។ កន្លងមក អ្នកស្រីសង្កេតឃើញថា ពលរដ្ឋដែលបានធ្វើចំណាកស្រុក ទៅរកការងារនៅក្រៅប្រទេស គឺដោយសារតែបញ្ហាប្រាក់ឈ្នួលនៅកម្ពុជា នៅមានកម្រិតទាប និងលក្ខខណ្ឌការងារមិនទាន់មានភាពល្អប្រសើរ។
យ៉ាងណាមិញ អ្នកស្រីយ៉ាង សុភ័ណ្ឌ ក៏បានស្នើដល់អ្នកពាក់ព័ន្ធនានា ត្រួតពិនិត្យបន្ថែមទៅលើសុខទុក្ខរបស់កម្មករ តាមរយៈការដោះស្រាយបញ្ហាតម្លៃអតិផរណាទីផ្សារខ្ពស់ដែលប្រាក់ឈ្នួលរបស់កម្មករនិយោជិតនៅពេលបច្ចុប្បន្នមិនអាចឆ្លើយតបបាន ទប់ស្កាត់ការដំឡើងថ្លៃផ្ទះឈ្នួល និងតម្លៃទឹកភ្លើង ព្រមទាំងបញ្ហាប្រឈមរបស់កម្មករមួយចំនួនទៀត។
កាលពីថ្ងៃទី២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងសហជីពចំនួន ២៧ស្ថាប័ន បានអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលអប្បរមាឡើងដល់ ២៣២ដុល្លារសម្រាប់ឆ្នាំ២០២៦ ដោយសំអាងថា ប្រាក់ឈ្នួលបច្ចុប្បន្ន មិនគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការចំណាយប្រចាំថ្ងៃរបស់កម្មករនិយោជិត។ ពួកគេថា គម្លាតរវាងប្រាក់ឈ្នួល និងការចំណាយបណ្តាលឱ្យកម្មករ ត្រូវកើនបំណុល និងកាត់បន្ថយការចំណាយលើអាហារ សុខភាព និងការសិក្សាអប់រំរបស់កូនៗពួកគេ។
យ៉ាងណា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ លោក ហេង សួរ ថ្លែងប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានបន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាជាតិប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាថា ក្នុងកិច្ចប្រជុំត្រីភាគីនាថ្ងៃនេះ ក្រសួងក៏ដូចជាភាគីពាក់ព័ន្ធ ក៏បានពិភាក្សាគ្នាអំពីយន្តការនៃការគ្រប់គ្រងការចំណាយទៅលើការរស់នៅរបស់កម្មករនិយោជិតផងដែរ ដូចជា យន្តការគ្រប់គ្រងទៅលើថ្លៃផ្ទះជួល កុំឱ្យមានការដំឡើងថ្លៃ ខណៈតម្លៃទឹកភ្លើងនៅតំបន់កម្មកររស់នៅ ក៏រដ្ឋាភិបាលនៅផ្តល់អត្រាពិសេសដដែលផងដែរ ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ជីវភាពរបស់កម្មករនិយោជិត។
លោកថា៖ «ជារួមយើងមិនត្រឹមតែនិយាយគ្នាអំពីប្រាក់ឈ្នួលអប្បរមាននោះទេ យើងក៏បានគិតអំពីបញ្ហាប្រឈមដែលអាចកើតមានឡើង ហើយនិងយន្តការដែលយើងត្រូវរួមគ្នាធ្វើយ៉ាងម៉េច ដើម្បីគ្រប់គ្រងនូវចំណុចប្រឈមទាំងអស់នេះ ពីព្រោះសម្តេចធិបតីក៏លោកបានផ្តាំដែរថាប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាកើន វាជារឿងមួយ ប៉ុន្តែអ្វីដែលយើងត្រូវធ្វើឱ្យបាននោះ គឺការគ្រប់គ្រងចំណាយនេះតែម្តង។ បើសិនជាយើងមានកំណើនតិចឬមួយច្រើន ហើយយើងកាត់បន្ថយចំណាយ មានន័យថាបងប្អូនយើងក៏អាចនៅសល់ច្រើនដែរ ផ្ទុយទៅវិញបើសិនជាថាយើងកើនច្រើន ប៉ុន្តែបើសិនជាចំណាយវាកើនឡើងច្រើនដែរ ចឹងគឺបងប្អូនយើង ក៏អត់នៅសល់អ្វីដែរ»។
លោក ស៊ុន មេសា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ បានអះអាងដែរថា ការពិចារណាកំណត់ប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមា ធ្វើឡើងដោយការយកចិត្តទុកដាក់លើស្ថានភាពជាក់ស្តែង និងភាពសមរម្យនៃជីវភាពរបស់កម្មករនិយោជិត។ លោកបានពន្យល់ទៀតថា ការចំណាយ ឬបំណុលរបស់កម្មករ មិនអាចវាស់វែងតែមួយទេ គឺអាស្រ័យទៅលើការចំណាយរបស់ពួកគាត់។
លោកថា៖ «ការចាយវាយជាប់បំណុលនេះ បំណុលនោះ យើងមិនដឹងថាគាត់យកលុយទៅទិញអី បើគាត់យកលុយទៅទិញដី មិនមែនបំណុលទេអានឹង គឺជាការវិនិយោគ បើគាត់យកលុយទៅធ្វើផ្ទះ ពង្រីកដី ពង្រីកអាជីវកម្ម អាហ្នឹងមិនមែនជាបំណុលទេ គឺជាការវិនិយោគទេ[…] បើយើងក្រឡើងទីមើល២០ឆ្នាំមុន គឺ៤៥ដុល្លារ ប៉ុន្តែហេតុអីកាលហ្នឹងគាត់រស់កើតឥឡូវនេះ ឡើងមកដល់២១០ដុល្លារ បូកប្រាក់អត្ថប្រយោជន៍ទៀត ២២៧ ដុល្លារ ចឹងគិតថាការចំណាយរបស់បងប្អូនទាំងអស់គ្នា ប៉ុន្មានក៏អត់គ្រាន់ដែរ សំខាន់យើងចេះគ្រប់គ្រងការចំណាយ»។
ជាមួយគ្នានេះ លោកបានប្រៀបធៀបប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាកម្ពុជា ជាមួយប្រទេសក្នុងតំបន់ ដោយថា នៅវៀតណាម មានប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាចន្លោះពី ១៣៩ដុល្លារ ដល់ ១៩៤ដុល្លារ ប៉ុណ្ណោះ ខណៈឥណ្ឌាមានចន្លោះ ១៤០ដុល្លារ ដល់ ២០៣ដុល្លា, ភូមា (មីយ៉ាន់ម៉ា) ១៨០ ដុល្លារ, ឡាវ ១០៥ដុល្លារ, បង់ក្លាដេស ១០០ដុល្លារ និងស្រីលង្កា ១០០ដុល្លារ៕