បទយកការណ៍៖​​សហគមន៍​នេសាទនៅតំបន់​ជ្រោយ​ចង្វារ​បារម្ភ​អំពី​​បញ្ហា​ជីវភាព​ បន្ទាប់ពី​ផល​នេសាទ​មាន​ការ​ធ្លាក់ចុះ​​ជា​បន្ត​បន្ទាប់​​​

តំបន់​មាត់​ទន្លេ ​គឺជា​​​ទីប្រជុំជន​ដ៏ស្រស់ស្អាត​និង​មានភាពទាក់ទាញ​មួយ​ នៃរាជធានីភ្នំពេញ ​ដែល​ប្រមូល​ផ្តុំ​ដោយ​ទស្សនីយភាព​ដ៏គួរឱ្យ​ចង់គយ​គន់និង​​សម្បូរ​ដោយភ្ញៀវទេសចរ ​អាគារ​ខ្ពស់ៗ ការិយាល័យ ហាងទំនើ​ប​ និង​សណ្ឋាគារប្រណិតៗ ​អម​ដោយ​ទន្លេ​បួន​មុខ​ប្រសព្វ​គ្នាមាន​ទន្លេសាប ទន្លេមេគង្គលើ ទន្លេ​មេគង្គក្រោម​និង​ទន្លេបាសាក់​​ ប៉ុន្តែ​បើ​គេក្រឡេក​មើល​ជ្រុង​​ម្ខាងនៃដង​​ទន្លេ​មេគង្គដែល​នៅ​ទល់​មុខ​នោះ​​ គេ​នឹង​​ឃើញមាន​​សហគមន៍​នេសាទ​​​តូចមួយ​​បន្ត​រស់នៅ​យ៉ាង​សាមញ្ញ​និង​ស្ងៀម​ស្ងាត់​ ដោយ​យក​ទូក​ធ្វើ​ជា​ផ្ទះ​ និង​ប្រកប​របរ​នេសាទ​ ដែល​បាន​បន្សល់ទុក​ពីជំនាន់មួយ​ទៅ​ជំនាន់​មួយ​​។

ទូកតូច​ធំត្រូវ​បាន​តំរៀប​បន្តគ្នានៅតាម​​ច្រាំង​ទន្លេប្រៀប​ដូច​ជា​កោះ​មួយ​កំពុង​អណ្តែត​លើ​ទឹក​ ក្មេងៗ​នាំគ្នា​រត់លេងនៅលើ​ផ្ទះទូកហាក់​ដូច​ជា​គ្មាន​ការ​ភ័យ​ខ្លាច​​ ខណៈ​ចាស់ៗ​អង្គុយ​រុំខ្សែមង​ ​ខ្លះ​​កំពុង​ដោះត្រីចេញពីមង ហើយ​យូរៗម្តង​ មាន​សម្លេងបញ្ឆេះ​ម៉ាស៊ីនទូក​ ដែល​គេអាចដឹងបាន​ថា ទូ​ក​ចាប់​ផ្តើម​ចេញ​ទៅ​នេសាទជា​ថ្មី​​​​​។ ជីវិត​នៅ​ទីនេះ ហាក់​ដូច​ជា​មិនបាន​ផ្លាស់ប្តូរ​ទៅ​តាម​​ភាព​​ស៊ីវីល័យដែល​​​នៅជុំវិញពួក​គាត់​​​នោះទេ ប៉ុន្តែ​អ្វីដែល​ប្រែ​ប្រួល​នោះ គឺផល​នេសាទ​ ដែល​ទន្លេទាំងនេះ បាន​ផ្តល់​ឱ្យ​ ដើម្បី​ផ្គត់​ផ្គង់​ជីវភាព​ប្រចាំថ្ងៃ​របស់​ពួកគាត់​ច្រើន​ទសវត្សរ៍​មក​ហើយនោះ​​។​

ទូកប្រជានេសាទបណ្តែតលើដងទន្លេមេគង្គ ស្ថិត ក្នុងភូមិមួយ សង្កាត់ជ្រោយចង្វា រាជធានីភ្នំពេញ កាល ១៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥។ (រូបភាព៖ ណឺ មិនា) ។

នៅប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​ចុងក្រោយនេះ សហគមន៍​នេសាទ​​នៅ​តំបន់ជ្រោយ​ចង្វារ​​ ​ប្រឈម​នឹង​ផល​លំបាក​​​នៅ​ក្នុង​របរ​​​​នេ​សាទ​ត្រីរបស់​ពួកគេ​​ ដែល​នេះបង្ហាញពី​ផល​ប៉ះពាល់​​​កាន់តែ​ខ្លាំង​ឡើង​មក​លើ​ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី​តាម​ដង​ទន្លេ​មេគង្គ​ដែលជួយ​​ទ្រង់ទ្រង់​ដល់​ជីវភាព​រស់នៅ​របស់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​រាប់លាន​នាក់​នោះ។​

ចំនួន​ត្រី​មាន​ការ​ធ្លាក់​ចុះ​ពី​មួយឆ្នាំ​ទៅ​មួយ​ឆ្នាំ

ការ​ធ្លាក់ចុះ​នៃ​ផល​នេសាទ​បាន​ប៉ះពាល់​ដល់​សហគមន៍​នេសាទ​ជា​ច្រើន​នៅក្នុង​កម្ពុជា​។ ជាក់​ស្តែង​នៅ​សហគមន៍​នេសាទ​នៅ​តំបន់​ជ្រោយ​ចង្វារ​ ដែល​មាន​សមាជិក​ជាង​១៣០​គ្រួសារ​​និង​រស់​​​អា​ស្រ័យ​​​លើ​ទឹកទន្លេ ដើម្បីប្រកប​របរនេសាទត្រី​ច្រើន​ទសវត្សរ៍​មក​នេះ​​​​ កំពុង​ប្រឈម​នឹង​ការ​បាត់​បង់​ចំណូល​និង​អ​នា​គត​មិន​ប្រាកដ​ប្រជា។

លោក ម៉ាត់ លី មាន​អាយុ ៣២ឆ្នាំ ដែល​ប្រកប​របរ​​នេសាទអស់រយៈ​ពេល​២០​ឆ្នាំ​មក​ហើយនិយាយថា ចំណូល​ពីរ​បរនេសាទ​រាល់​ថ្ងៃ​មិន​គ្រប់​គ្រាន់​ទេ ដោយ​ពេល​ខ្លះ​លោក​អាច​រក​បាន​ត្រី​លក់បាន​ត្រឹម​៥​ម៉ឺន​រៀល​ ហើយ​ពេលខ្លះ​ទៀត​បាន​រួច​តែ​ថ្លៃសាំង​ប៉ុណ្ណោះ។​

​នោះ​ បាន​និយាយ​​ថា៖ «ពីមុន​យើង​អាច​រកបានខ្ទង់ពី​២០ ទៅ៣០គីឡូក្នុង​មួយ​ថ្ងៃ​ តែ​ឥឡូវ​យ៉ាង​ច្រើន​បាន​ត្រឹម​៥គីឡូ​ក្នុង​មួយ​ថ្ងៃ»។

មិន​ខុស​គ្នា​ប៉ុន្មានពី​លោក ម៉ាត់ លី​​ អ្នកនេសាទ​ម្នាក់ទៀត​គឺ​អ្នក​​ស្រី ស៊ីណុប អាយុ៥៥ឆ្នាំ បាន​​ឱ្យ​ដឹង​ថា ​ឆ្នាំ​នេះ​ខ្សត់​ត្រី​ជាង​ឆ្នាំ​ណា​ៗ​ទាំង​អស់ ហើយ​បើ​​ធៀបនឹង​ពីរ​ឆ្នាំមុន ផល​ត្រី​មាន​ការ​ធ្លាក់​​ចុះ​យ៉ាង​​គំហុក ដែលធ្វើ​ឱ្យ​​អ្នក​ស្រី​​និង​អ្នក​នេសាទ​ផ្សេង​ទៀតបារម្ភ​អំពី​បញ្ហា​​ប្រឈមនឹង​​កង្វះ​​​ស្បៀង​អា​ហារផងដែរ​​។

អ្នក​ស្រី​ថា​៖ «មិន​បាច់​ទៅ​ប្រៀប​ធៀប​ជា​មួយ​១០ឬ៥ឆ្នាំ​មុន​អី​ទេ។ ឥឡូវ​នេះ​គឺ​ខ្សត់​ជាង​២​ឆ្នាំ​មុនឆ្ងាយ​ ពិបាក​ជាង​ពីរឆ្នាំ​មុន​ទៀត។ ពីរ​ឆ្នាំ​មុន​មួយ​ថ្ងៃ​រក​បាន​ពី​៣០​ទៅ ៤០គីឡូ តែឆ្នាំ​នេះរក​បាន​៥គីឡូ​ហ្នឹង​តឹង​»។

បើយោងតាមរបាយការណ៍ The Living Planet Report ឆ្នាំ២០២៤ ដែល​ចេញផ្សាយដោយអង្គការ WWF អន្តរជាតិ កាលពីខែ​តុលា ឆ្នាំ​២០២៤ ហើយ​បានដកស្រង់ទិន្ន័យសំខាន់ៗពីរបាយការណ៍ស្រាវ​ជ្រាវ​វិទ្យសាស្ត្រដែលមានចំណងជើងថា «Science of The Total Environment» ចុះថ្ងៃទី ១៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ លេខ ៨៩១ ​ ​បានបង្ហាញថា បឹងទន្លេសាបក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលជាជម្រកនៃជលផលទឹកសាបដ៏ធំរបស់ពិភពលោក ​បច្ចុប្បន្ននេះកំពុងប្រឈមនឹងវិបត្តិដោយការធ្លាក់ចុះបរិមាណត្រី ៨៧,៧​% ចន្លោះពីឆ្នាំ​២០០៣ដល់​២០១៩​។ ការនេសាទហួសកម្រិត ការបាត់បង់ទីជម្រក និងបម្រែបម្រួលនៃលំហូរទឹក​ ដែលបង្កផលប៉ះពាល់ទៅដល់ជីវៈចម្រុះជលផល និងសហគមន៍មូលដ្ឋានដែលពឹងផ្អែកលើប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីទាំងនេះផង។

ទំនប់​វារីអគ្គសនី​ និង​ការ​ប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ​

ការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីអាចនឹងកាត់បន្ថយបរិមាណត្រីសម្រាប់ការទទួលទានប្រមាណពី២០% ទៅ៥០% ក្នុង​នោះ​គ្រាន់​​តែទំបន់​វារីអគ្គសនីសេសាន២ តែ​មួយ​នាំឱ្យ​ទិន្នផលត្រី​ធ្លាក់​ចុះ​៩.២%។ ទោះ​បី​ជា​អាង​ស្តុក​ទឹក​ដែល​បង្កើត​ឡើង​ដោយ​ទំបន់​វារីអគ្គិសនី​អាច​ផ្តល់​ទី​កន្លែង​សម្រាប់​ចិញ្ចឹម​ត្រី​និងទិន្នផលវាវីវប្បកម្មដែលជាដំណោះ​ស្រាយសម្រាប់​លើបញ្ហាធ្លាក់​ចុះ​ទិន្នផលត្រី​ក៏ដោយ​ ក៏​មិន​អាច​ឆ្លើយ​តប​ទៅ​កំណើន​នៃ​តម្រូវ​ការ​ផលិត​ត្រី​បាន​ឡើយ​ ព្រោះ​ថា​ទិន្នផល វារវីប្បកម្មមានការ​កើនឡើង​ច្រើន​ជាង៣០០% នា​​ទស្សវត្សរ៍ចុង​ក្រោយ​នេះ ប៉ុន្តែបដិភាគ​របស់​វា​នៅ​តែ​តិច បើ​ប្រៀប​ធៀប​ទិន្ន​ផល​ត្រី​សរុប​នៅ​កម្ពុជា​។ បើ​តាមរបាយការណ៍ ដែល​ចេញ​ដោយ​វិទ្យា​ស្ថាន​សភាកម្ពុជា​ ខែតុលា ឆ្នាំ​២០១៤។

​​លោក​ ហម ឧត្តម​ ទីប្រឹក្សាឯករាជ្យសម្រាប់អភិបាលកិច្ចធនធានធម្មជាតិតាមដងទន្លេមេគង្គ ឱ្យ​ដឹង​ថា​ ប៉ះពាល់ដែល​នាំ​ឱ្យខ្សត់​ត្រី​បណ្តាល​មក​ពី​​ការបំពុលទឹកទន្លេដោយសំរាម និងកាកសំណល់ប្លាស្ទិក ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងគម្រោងអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដូចជាទំនប់វារីអគ្គិសនី ។ល។

លោក​បញ្ជាក់​​​ថា​៖ «បញ្ហា​ទាំងអស់​ខាង​លើ​នេះសុទ្ធសឹងតែធ្វើប៉ះពាល់ដល់ទន្លេ គ្រាន់តែតិចនិងច្រើន ជាងគ្នាប៉ុណ្ណោះ។ បន្ថែមពីលើនេះ ការថយចុះទិន្នផលនៃការនេសាទត្រី មិនមែនទើបតែចាប់ផ្តើម២ឆ្នាំចុងក្រោយនេះទេ វាបានថមថយចុះបណ្តើរៗស្របពេលដែលចំនួនប្រជាពលរដ្ឋឬគ្រួសារដែលបរិភោគត្រីមានការកើនឡើង»។

លោក​បាន​បាន​ពន្យល់​បន្ថែម​ថា​ ពេល​ដែលទឹកជំនន់ធម្មជាតិមិនហូរចាក់មកទន្លេសាប អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តសន្មត់ថា វាមានការពាក់ព័ន្ធខ្លាំងជាមួយបរិមាណទឹកទន្លេមេគង្គ (មានន័យថា បើទឹកទន្លេមេគង្គតិច ទឹកជំនន់រដូវវស្សាដែលត្រូវហូរមកទន្លេសាបក៏តិចដែរ)។ ទន្លេសាបពឹងផ្អែកលើជំនន់ទន្លេមេគង្គជាង៥០%។

លោក​និយាយ​ថា៖​ «អ្វីដែលគួរអោយកត់សម្គាល់ជាងគេ គឺនៅឆ្នាំ២០១៩ នៅពេលដែលកម្រិតទឹកបឹងទន្លេសាបមានការស្រកចុះខ្លាំង នៅរដូវទឹកឡើង ដូចនេះត្រីមានតិចមែនទែនពេលនោះ»។

លោក​បញ្ជាក់ទៀត​ថា ផ្នែកខាងលើនៃទន្លេមេគង្គមានការសង់សង់ទំនប់វារីអគ្គិសនី ជាច្រើន (ជាង១0ទំនប់នៅលើដងទន្លេមេនៃទន្លេមេគង្គ ប្រមាណជាង២០០ទំនប់នៅដៃទន្លេមេគង្គ ក្នុងប្រទេសចិន ឡាវ ថៃ វៀតណាម និងកម្ពុជា)។

លោក ម៉ាត់ លី ​និយាយ​​ថា ពេល​ទឹក​ឡើង ​មាន​​ខេត្តពីរ​ដែល​ជា​ជង្រុក​ត្រី​ គឺខេត្តក្រចេះ​និង​​ខេត្ត​កំពង់​ឆ្នាំង​ ប៉ុន្តែ​ថា តាំងពី​មាន​ការ​ធ្វើ​ថាមពលវារីអគ្គិសនី ទិន្នផល​ត្រី​ពី​មួយ​ឆ្នាំ​ទៅ​មួយ​ឆ្នាំ​មាន​ការ​ថយ​ចុះ។

លោក​ថា៖ «ពីមុនពេល​​គេមិន​ទាន់​ធ្វើ​ទំនប់​វារីអគ្គិសនី​បាន​សម្បូរ(ត្រី) ពីមុន​មក​ធ្លាប់​រក​បាន​ត្រី​ក្អែក មួយ​សុទ្ធតែ ៦ទៅ៧គីឡូឯណោះ ឥឡូវ​គ្មាន​ទេ។ បើ​មាន មាន​តែ​ត្រី​ក្អែក​មួយត្រឹម១គីឡូឬ២គីឡូ​អស់ហើយ​។ តាំងពី​ធ្វើអាហ្នឹងមក(ទំនប់​វារីអគ្គិសនី) ត្រី​ធំៗលែង​ធ្លាក់មក»។

បុរស​សម្បុរ​ស្រអែម​រូប​នេះ​ឱ្យ​ដឹង​ទៀត​ថា​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​អាកាស​ធាតុ​ប្រែប្រួល ខែវស្សាចាប់​ផ្តើម​មក​ដល់​ ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​ទឹក​ឡើង​និង​ពិបាក​រក​ត្រី​ជាង​ពេល​ទឹក​ស្រក​ឆ្ងាយ​។

លោកថា៖ «ពេល​ភ្លៀង​ជោក​ជាំ​អ៊ីចឹង​ទៅ​បាត់​ត្រី​អស់ ដូច​វា​អាក់​តែម្តង​ ទាល់​តែ​មេឃ​ស្រឡះ​បាន​រក​បាន​វិញ​ទៅ​។ ការ​រក​ត្រី​មិន​​ដូច​ខែ​ប្រាំង ​ខែ​១១ ទេ​។ លោក​ឱ្យ​ដឹង​ទៀត​ថា ​ខែ​១១ មាន​ត្រី​ចុះ​មក​ រក​អី​ក៏បាន​ដែរ(ត្រី​ បង្កង) ដល់​ធ្លាក់​មក​ដល់​ខែ​ពីរ​ខែបី​ខ្សត់​ត្រី​វិញ​»។

ការ​ប្រើ​ប្រាស់​ឧបករណ៍​នេសាទខុស​ច្បាប់

តាមរបាយការណ៍របស់ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ការបង្ក្រាបបទល្មើសជលផលនៅបឹងទន្លេសាប គិតចាប់ពីថ្ងៃទី២៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២ រហូតដល់ថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ បង្ក្រាបបានបទល្មើសឧបករណ៍អួនអូសទឹកសាប ៥៣វង់ ម៉ាញ់១៤វង់ ឆក់ត្រជាក់និងក្តៅ១,៤៧៣គ្រឿង ឈិបយន្ត២៣គ្រឿង អួនហ៊ុម៣៣វង់ របាំងស្បៃមុងនិងសាច់អួនជាង១លាន៦សែនម៉ែត្រ លូនិងលបជាង ១ម៉ឺន៥ពាន់មាត់ បង្គោលចម្រឹងជាង ៧៦ម៉ឺន៨ពាន់ដើម ឈ្នក់រួមផ្សំភ្លើង១១៩វង់ កាណូត១៧៦គ្រឿង និងម៉ាស៊ីន៨៤គ្រឿង។ ក្នុងចំណោមបទល្មើសទាំងនេះមានសំណុំរឿងចំនួន៧១ករណីត្រូវបានបញ្ចូលទៅតុលាករ ចេញដីកាកោះ២០នាក់ និងឃុំខ្លួន៣១នាក់។

លោក ​ម៉ាត់ លី ជាអ្នក​ប្រកប​របរនេសាទ​បាន​ឱ្យ​ដឹង​ទៀត​ថា ​ក្រៅ​ពី​ចំនួន​អ្នក​នេសាទ​កើន​ឡើង​ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​រក​ត្រី​ពុំ​បាន នៅ​មាន​អ្នក​នេសាទ​ផ្សេងទៀត​ដែល​គាត់​ប្រើ​ឧ​បករណ៍ដូចជា​ មងក្រប នៀម ចារ៉ានិង​មានឧ​បករណ៍ឆក់​ត្រី​​ដទៃ​ទៀត​ផង​ដែរ​។

លោក​ថា​៖ « មងក្របហ្នឹងដូចដែកឆក់អ៊ីចឹង ខ្លាំងដូចគ្នា បើរកត្រឹមត្រូវដូចយើងដាក់មងធម្មតាមិនខ្វះទេត្រីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ»។

លោក​បាន​ទទូច​ទៀត​ថា​ ឱ្យ​ប្រជា​នេសាទគិត​ពី​ផល​ប្រយោន៍​រួម​ជា​ធំ​និង​ចៀស​វាង​ការ​ប្រើ​​ឱប​ករណ៍​ដែល​គ្រោះ​ថ្នាក់​ខ្លាំង​និង​នាំ​ឱ្យ​ត្រី​ឆាប់​ផុត​ពូជ​ដូច​ជា​មងក្រប និង​ដែក​ឆក់​។

លោកបន្ថែមថា “​ត្រី​ទន្លេ​យើង​សម្បូរ​ណាស់ វា​ណាស់​តែ​គេ​បំផ្លាញតើ​។ មុខ​របរ​ពួក​គាត់​រក​ខ្លាំង​ៗពេក អាមង​ក្រប​ហ្នឹង​ត្រី​ចាប់ពី ​៥០គីឡូ​អី​យក​បាន​ទាំង​អស់ ហើយ​មង​ពួកខ្ញុំ​មាន​តាម​ក្រឡា ហើយ​ក៏មាន​តាម​រដូវ​ដែរ​»។

ចំណែក​ អ្នក​ស្រី ស៊ីណុប ដែល​ប្រកប​របរ​នេសាទ​នៅ​តំបន់​ជ្រោយ​ចង្វារនេះដែរ​ បានយល់​ស្រប​នឹង​ការ​លើក​​ឡើង​របស់​លោក ម៉ាត់ លី ដែរ ​ហើយ​ថា ម​ង​ក្របគឺ​​ជាឧបករណ៍​មួយ​ប្រ​ភេ​ទ​ ​ដែលអាច​​ធ្វើ​ឱ្យ​ត្រីផុត​ពូជ​។

អ្នក​ស្រី​និយាយថា “​បើ​មង​ក្រប​នៅ​តែ​មាន ហេងស៊យ​២ឆ្នាំ​ទៅ​មុខ​ទៀត​លែង​មាន​ត្រី។ យើង​ចង់​​ឱ្យ​​បាន​ត្រី​ដូច​មុន វាមិនបាន​ទេ បើ​ឧបករណ៍​ខុស​ច្បាប់​ ការ​ចោល​សំរាម​នៅ​តែ​មាន​»។

វិស័យជលផល បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការធានាសន្តិសុខស្បៀងដោយហេតុថា ប្រូតេអ៊ីននៃរបបអាហារសម្រាប់គ្រួសារខ្មែរ ៧៦% ទទួលបានមកពីត្រី  បន្ថែមលើការបង្កើតការងារប្រមាណជា ២ លាននៅទូទាំងប្រទេស បើតាម​អង្គសហប្រជាជាតិប្រចាំ​កម្ពុជា​ កាលពី​ថ្ងៃទី​០៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ​២០២៥។

លោក មាស នី អ្នក​វិភាគ​សង្គម បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា ​បញ្ហាធនធាន​ជលផលនៅ​បឹង​ទន្លេសាប​មាន​ចំនួន​បីធំៗ។ ក្នុង​នោះ​ ការ​ប្រព្រឹត្តបទល្មើស​ខុសច្បាប់​នៅ​តែ​មាន ទីពីរ​ស្ថាន​ភាព​ទន្លេសាប​បច្ចុប្បន្ន មាន​ការ​ធ្វើ​ទំនប់​បិទ​ជិត ពុំ​មាន​ការហូរចេញ​ឬហូរចូលដែល​ធ្វើឱ្យ​បញ្ហាត្រី​ក៏​ខ្សត់​តាម​ហ្នឹង​ ចំណែក​ទឹក​មិន​អាច​ឡើង​បាន​ខ្ពស់​ដូច​ កាល​១០ឆ្នាំ មុន​នោះទេ។

លោក​ថា​៖ « រួម​សេចក្តី​មក កម្រិត​ទឹក​ឡើង​នៅ​បឹងទន្លេសាប នៅ​ក្នុង​រដូវ​វស្សាហ្នឹង​ក៏​មាន​កាន់​តែ​តិច​ បើ​តាម​ការ​មើល​ជាក់​ស្តែង​នៃ ៣ទៅ៤ ឆ្នាំ​ចុង​ក្រោយ​នេះ​»។

លោក មាស នី បាន​បន្ថែមថា កត្តា​សំខាន់មួយ​ទៀត​ដែល​បណ្តាល​ឱ្យ​ផល​នេសាទ​ធ្លាក់​ចុះ​ គឺការ​បាត់​បង់​ជម្រក​ត្រីពង ដោយសារតែ​ការ​កាប់បំផ្លាញ​ព្រៃ​លិច​ទឹក​ ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​បឹង​ទន្លេ​សាបកាន់តែ​រាក់ទៅៗ​នៅ​ប៉ុន្មាន​​ឆ្នាំ​ចុងក្រោយ​។​

លោកបាន​សង្កត់​ធ្ងន់​ទៀត​ថា​៖ « វា​ប្រហែល​ជា​មកពី​កម្រិត​នៃ​ជម្រៅ កាន់​តែ​រាក់​អ៊ីចឹង ​ធ្វើ​ឱ្យទឹក​ហូរ​ចូល​បឹង​ទន្លេសាប​ខុសពី​ធម្មតា​ដែរ។ បញ្ហាទាំង​បី​ខាង​លើនេះ​ហើយ ដែល​ប៉ះ​ពាល់​ដល់​ជីវជម្រុះ ដែល​លែង​ជួយគាំទ្រពូជ​ត្រី​នៅ​ក្នុង​ស្រុកយើង ជាពិសេសបឹង​ទន្លេសាប​​»។

ទោះបីជា​យ៉ាងណា លោក ខូវ គួង ​ អគ្គនាយក​រង នៃអគ្គនាយកដ្ឋាន​រដ្ឋ​បាល​ជល​ផល​ ក្រសួង​កសិកម្ម​ រុក្ខាប្រមាញ់​និង​នេសាទ អះអាង​ថា ​តាម​ការ​ពិនិត្យ​ជាក់​ស្តែង​និង​តាម​ការ​ចុះ​ស្រាវ​ជ្រាវ​ប្រមូល​ព័ត៌មាន​ពីប្រជា​នេសាទ​ បង្ហាញ​ថា ផលត្រីជាមានការកើនឡើង ក្នុងរយៈកាលប៉ុន្មានឆ្នាំ​ចុងក្រោយនេះ។​

លោកនិយាយថា៖ «តាមការពិនិត្យជាក់ស្តែងនិងតាមការចុះស្រាវជ្រាវប្រមូលព័តមានពីប្រជានេសាទ បង្ហាញថាប្រជានេសាទប្រមាណ៧០%​បាននិយាយថា​ត្រីកើនឡើង ប៉ុន្តែការនេសាទដោយឧបករណ៍របាំងសាច់អួន បានផលតិចជាងមុនបន្តិច ដោយសារមិនអនុញ្ញាតឱ្យពួកគាត់ធ្វើខុសច្បាប់ដោយដាក់របាំងវែងនិងប្រើសាច់អួនក្រឡាញឹកដូចមុនទៀត។ យ៉ាងណាមិញ នៅពេលចំនួនអ្នកនេសាទកើនឡើង ផលត្រីនេសាទបានក្នុងម្នាក់ៗក៏បានថយចុះផងដែរ»

ទន្ទឹមនឹង​ការ​លើក​ឡើង​ពី​ការ​កើន​ឡើង​ផល​ត្រី លោក ខូវ គួង ទទួល​ស្គាល់​អំពីការ​លំបាក​ក្នុង​ការ​បង្ក្រាបបទល្មើស​នេសាទ​ ដោយសារតែ​ការ​យល់ដឹង​របស់​ប្រជានេសាទនៅមាន​កម្រិត​ កន្លែង​នេសាទធំទូលាយ​និង​សមត្ថកិច្ច​មាន​ចំនួន​កំណត់​ ស្របពេល​ចំនួន​អ្នក​នេសាទ​កើន​ឡើង​ ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​ផល​នេសាទត្រី​របស់​ម្នាក់ៗ​ក៏មាន​ការ​ថយ​ចុះ​ផងដែរ​។​

ទោះបីជា​យ៉ាងណា ដើម្បីបំពេញតម្រូវការជីវភាពនិង​ឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការកើនឡើងនេះ លោក ខូវ គួង បាន​និយាយថា រដ្ឋបាលជលផលក៏ដូចសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធបានខិតខំពង្រឹងការគ្រប់គ្រង ការពារ និងអភិរក្សធនធានជលផល ក៏ដូចជា​ខិតខំជំរុញការអភិវឌ្ឍវារីវប្បកម្ម​ នៅតាមសហគមន៍នេសាទដើម្បី ឱ្យប្រជានេសាទកាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកលើផលនេសាទធម្មជាតិ និងលើក​ទឹកចិត្ត​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ឱ្យ​ចូល​រួមការ​ពារ​កន្លែង​​អភិរក្ស​ជល​ផល​។

Press Start Cambodia មិន​អាច​សុំ​ការ​អធិប្បាយពី អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួង កសិកម្ម រុក្ខាប្រម៉ាញ់​និងនេសាទ ​លោក ឃឹម ហ្វីណង់ ជុំវិញ​បញ្ហានេះ​បាន​ទេ គិត​ត្រឹម​ថ្ងៃទី២៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ​២០២៥ ។

ទន្លេមេគង្គផ្តល់ត្រីជាង ៤,៥ លានតោនក្នុងមួយឆ្នាំៗដែលស្មើនឹង៨0%នៃប្រភពប្រូតេអ៉ីនដល់ប្រជាជនរាប់លាននាក់ដែលរស់នៅក្នុងតំបន់មហាទន្លេមេគង្គ។ ទន្លេមេគង្គ​ក៏ជាប្រភពទឹកស្អាតដ៏សំខាន់ និងប្រភពចំណូលដែលផ្តល់ការងារជិត៨០% នៃប្រជាជនរស់នៅក្នុងតំបន់ផងដែរ បើតាមរបាយការណ៍របស់​អង្កការអភិរក្សអន្តរជាតិកម្ពុជា​ ចេញ​ផ្សាយ​នៅលើ​ទំព័រ​ហ្វេសប៊ុក​របស់ខ្លួន​កាលពី​ខែ​កញ្ញា​ ឆ្នាំ​២០២៤៕

អត្ថបទគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍