ក្រោមពន្លឺព្រាលៗ ដែលជះពីផ្ទាំងបញ្ចាំងកុន បង្ហាញទឹកមុខអ្នកទស្សនាជាច្រើននាក់ កំពុងអង្គុយមើលខ្សែរឿងដោយយកចិត្តទុកដាក់។ខ្សែរឿងនាំអារម្មណ៍អ្នកមើលឱ្យស្លុងនឹងតួអង្គនីមួយៗ ដែលលាយឡំដោយឈុតកម្សត់ សំណើច មនោសញ្ចេតនា ផ្សារភ្ជាប់សេចក្ដីស្រលាញ់រវាងម្ដាយ និងកូន និងការជម្នះលើឧបសគ្គជីវិតរបស់ក្រុមស្ត្រីវាយស្គរ ដែលគេស្គាល់ឈ្មោះថា «ក្រុមមេធា» ។
ពន្លឺតិចៗ និងភាពស្ងប់ស្ងាត់បានរសាត់ទៅ ជំនួសដោយសំឡេងទះដៃសាទរ ជាមួយការបង្ហាញស្នាមញញឹម និងការគាំទ្រដល់ភាពយន្តឯកសារ ដែលមានចំណងជើងជាភាសាខ្មែរថា «ម៉ែអើយ ផ្កាយរះក្នុងខ្លួនកូន»។
កញ្ញា សាន់ ធីតាពៅ ដែលជាបុគ្គលិកបម្រើការឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយកន្លែង ក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ នាងនិយាយថា លើសពីការកម្សាន្ត ការមកមើលរឿងផ្ទាល់នៅរោងកុន ជាការលើកទឹកចិត្តដល់ផលិតករ និងជាឱកាសស្វែងយល់អំពីបច្ចេកទេសពីអ្នកដឹកនាំរឿង។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណឹងទេ ការចំណាយពេលមកទស្សនាខ្សែភាពយន្តនៅក្នុងរោងកុនដោយផ្ទាល់នេះ ក៏ជាវិធីអាចបង្កើតបណ្ដាញទំនាក់ទំនងជាមួយនិងមនុស្សនៅជុំវិញខ្លួនយើងបានថែមទៀតផង។
ភ្នែកសំឡេងមិនដាក់ទៅនឹងផ្ទាំងទស្សនីយភាព ដោយប្រើពេលជិត២ម៉ោង អមដោយស្នាមញញឹមតិចៗផង ធីតាពៅ បន្តថា មូលហេតុដែលខ្លួនចំណាយពេល មកទស្សនានៅក្នុងរោងភាពយន្តនេះ នោះក៏ព្រោះតែរូបនាង ចង់ស្វែងយកបន្ថែមឱ្យបានល្អិតល្អន់ជាងនេះ។កត្តាសំខាន់ ក្នុងនាមជាយុវនារី រូបគេពិតជាចង់ដឹងចង់ឮអំពីវិស័យភាពយន្តនេះ តើមានការប្រែប្រួលបែបណាទៅហើយ។
ប្រភពបន្តថា៖ «ជាលើកទី១ ដែលចូលរួមក្នុងមហោស្រព។ ត្រួសៗ បានមើលជាង ១០រឿង ភាគច្រើនជារឿងខ្លី និងភាពយន្តឯកសារ។ខុសគ្នា ពេលមកមើលមហោស្រពផ្ទាំងកុនធំអ៊ីចឹង អារម្មណ៍ខុសគ្នាដាច់ ទាំងអារម្មណ៍ គឺដូចទិដ្ឋភាពក្នុងសាច់រឿងអ៊ីចឹង ទាំងសំឡេង រូបភាព គឺខុសដាច់ពីអារម្មណ៍យើងមើលវិដេអូលើបណ្ដាញសង្គម»។
កញ្ញាបន្ថែមយ៉ាងដូច្នេះ៖ «បន្ទាប់ពីបានមើលរឿងហើយ ខ្ញុំយល់ថាការបង្កើតសាច់រឿងរបស់ខ្មែរយើង កាន់តែប្រសើរជាងមុន ព្រោះនិយាយដោយត្រង់ ខ្ញុំក៏មិនសូវចូលចិត្តមើលរឿងខ្មែរដែរពីមុន តែឥឡូវសាច់រឿងទាក់ចិត្តច្រើន រឿងនៅក្នុងមហោស្រពនេះ»។
ខែ្សភាពយន្តដែលបានដាក់បញ្ចាំងក្នុងមហោស្រពភាពយន្តអន្តរជាតិកម្ពុជា កាលពីពាក់កណ្ដាលខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥ គឺរៀបចំឡើងក្នុងគោលបំណងដើម្បីឱ្យអ្នកផលិតភាពយន្តគ្រប់ប្រភេទទាំងថ្នាក់ជាតិ និងអន្តរជាតិ មានឱកាសផ្សព្វផ្សាយស្នាដៃរបស់ពួកគេ។ លើសពីនេះទៅទៀត ជាការជួបជុំរវាងផលិតករភាពយន្ត ក្រុមការងារក្នុងវិស័យភាពយន្ត និងមហាជនទូទៅ ដើម្បីចែករំលែក ហើយក៏ជាឱកាសទទួលបាននូវបទពិសោធ ចំណេះដឹង រួមទាំងការផ្សព្វផ្សាយពីវិស័យភាពយន្តកម្ពុជាជាដើម។
រីឯ កញ្ញា ម៉ាប់ ស្រីមុំ ដែលជាអ្នកដឹកនាំរឿង បានបង្ហាញចំណាប់អារម្មណ៍ថា ការយកស្នាដៃបញ្ចាំងតាមមហោស្រព គឺឱកាសធំធេងមួយ ក្នុងន័យថាមានក្ដីសង្ឃឹម និងភាពកក់ក្ដៅ ពេលទទួលបានការគាំទ្រ។មានសម្បុរស្រអែម ស្រីមុំ មើលឃើញថា បច្ចុប្បន្ន ការគាំទ្រលើវិស័យកុនពីទស្សនិកជន កំពុងមានរបត់មួយ នៃការផ្លាស់ប្ដូរ ដោយមានសន្ទុះកើនឡើង ជាពិសេសក្នុងចំណោមយុវជន។
កញ្ញាបន្តថា៖ «រឿងយើងដាក់បញ្ចាំងជាសាធារណៈ អ៊ីចឹងយើងអត់អាចរំពឹងថា អ្នកមកមើលជាអ្នកណា ស្រលាញ់រឿងយើងប៉ុនណា អារម្មណ៍គាត់ប៉ុនណា អ៊ីចឹងជាពេលមួយអាចវាស់ស្ទង់ ស្វែងយល់ពីចក្ខុវិស័យ ទស្សនៈមនុស្សថ្មីៗ ប្លែកៗ ទាំងអ្នកផលិតកុន ព្រោះក្នុងវិស័យកុន មានជំនាញផ្សេងៗ ដែលតាមជំនាញមួយៗ សុទ្ធតែមានទស្សនៈទាំងអស់ ។ទាំងអ្នកមកមើល ដែលគាត់អត់មានបទពិសោធ អត់ដឹងរឿងក្រៅឆាកនៃការផលិត ដែលយើងបានជួប ស្ដាប់ពីគាត់ច្រើន អ៊ីចឹងវាប្រៀបដូចថាមពលមួយ ជំរុញឱ្យយើងមិនឯកោ ហើយចង់ធ្វើអីថ្មីបន្ថែមទៀត »។
មហោស្រពភាពយន្តអន្តរជាតិកម្ពុជា (CIFF) ដែលរៀបចំឡើងនៅពេលនេះ គឺជាបណ្ដុំព្រឹត្តិការណ៍ភាពយន្ត និងវប្បធម៌អន្តរជាតិដ៏ធំមួយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ហើយមហោស្រពនេះ ត្រូវបានគេបង្កើតឡើងមករយៈពេលជាង ១៥ឆ្នាំមកហើយ។ ដោយឡែក សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៥នេះវិញ មហោស្រពនេះ បានបញ្ចាំងភាពយន្តកម្ពុជាចំនួន ៦០លើប្រភេទរឿងផ្សេងៗគ្នា ក្នុងចំណោមរឿងសរុបចំនួន ១៥១ មកពី ៤១ប្រទេស។ហើយរឿងនីមួយៗ ហាក់បានទាក់ទាញអារម្មណ៍របស់អ្នកទស្សនាចម្រុះប្រមាណ ១៦,០០០នាក់រួចមកហើយដែរ។
ដូចគ្នាទៅនឹងរបាយការណ៍របស់មហោស្រពភាពយន្តអន្តរជាតិកម្ពុជានេះដែរ។ផលិតករភាពយន្ត កញ្ញា ស្រីមុំ និយាយថាបច្ចុប្បន្ននេះ ទីផ្សារភាពយន្តកម្ពុជាហាក់មានស្ទុះច្រើនជាងមុន។ភាគច្រើន អ្នកទស្សនាបង្ហាញអារម្មណ៍ផ្ទាល់របស់ខ្លួនពួកគេ នៅពេលសួរនាំថាតើមានកត្តាអ្វីខ្លះ ដែលជំរុញពួកគេឱ្យគាំទ្រ វិស័យភាពយន្តនេះ។
ប្រភពបន្តថា៖ «ខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍ថាឆ្នាំហ្នឹង នៅក្នុងមហោស្រព ជាឧទាហរណ៍ ខ្ញុំឃើញមុខថ្មីៗច្រើនមែនទែន ក្មេងៗ ដែលគាត់ចាប់អារម្មណ៍មកមើលរឿង។ មកមើលអីដែលថ្មី ជាជាងរឿងខ្មោច រឿងកំប្លែង ប៉ុន្ដែពួកគាត់មកមើលរឿងបែបជាស្នាដៃសិល្បៈ ក៏ដូចជាបែបច្នៃប្រតិដ្ឋ។ អ្វីដែលពិសេសទៀត គឺមនុស្សចាស់ៗ មកមើលកុនដែរ មានមនុស្សចាស់ទាំងស្រីទាំងប្រុសមកមើលច្រើនដែរ ហើយខ្ញុំភ្ញាក់ផ្អើលមែនទែន ព្រោះខ្ញុំអត់បានអញ្ជើញគាត់ទេ គាត់មកដោយឆន្ទៈ »។
ស្របពេលការអភិវឌ្ឍវិស័យផ្សេងៗនៅកម្ពុជា ហាក់មានការងើបឡើងដ៏ឆាប់រហ័ស ។រីឯ វិស័យភាពយន្តក៏ជាវិស័យមួយ ដែលបានដើរតួនាទីសំខាន់ និងចាំបាច់ ដូចគ្នាដែរ បើធៀបនឹងក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងទៅនេះ។
ហាក់មិនខុសគ្នាឡើយ សម្រាប់លោក Cedric Eloy ប្រធានមហោស្រពភាពយន្តអន្តរជាតិកម្ពុជា មើលឃើញថា កម្ពុជាកំពុងបន្តអភិវឌ្ឍវិស័យភាពយន្តរបស់ខ្លួនបានល្អ និងមានគុណភាព ខណៈភាពជោគជ័យរបស់ CIFF គឺជាឧទាហរណ៍មួយ ដែលបានជ្រោមជ្រែង និងបានពង្រឹងជំនាញ ការផ្លាស់ប្តូរគំនិតច្នៃប្រតិដ្ឋ ជាពិសេសទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ តាមរយៈខ្សែភាពយន្ត ដែលអាចបម្រើជាឧបករណ៍សម្រាប់ការចងចាំ ការពង្រឹងសមត្ថភាព និងការអប់រំ។ លោកថាជាក់ស្ដែងរៀងរាល់ឆ្នាំ មហោស្រព (CIFF) បានរំលេច នៃការច្នៃប្រឌិតរបស់កម្ពុជាតាមរយៈការបង្ហាញភាពយន្តខ្លីៗជាហូរហែកន្លងទៅហើយដែរ។
លោកបន្តថា៖ «ឆ្នាំនេះ បានបញ្ចាំងភាពយន្តខ្លីរបស់កម្ពុជាចំនួន១៩រឿង ពីផលិតករភាពយន្តវ័យក្មេងក្នុងស្រុក ដែលកំពុងលេចធ្លោ ដោយមានខ្លះធ្វើការជាមួយបរទេសផង ក្នុងនោះក៏មានអ្នកសម្ដែងថ្មីៗដែរដើរតួក្នុងរឿងទាំងនោះ »។
ជាអតីតអ្នកដែលធ្លាប់ទទួលបានការបណ្ដុះបណ្ដាលទាក់ទងនឹងដំណើរការផលិតកុន កញ្ញា ម៉ាប់ ស្រីមុំ យល់ឃើញថាបច្ចុប្បន្នមានយុវជនច្រើនចាប់អារម្មណ៍លើការផលិតកុន។ជាងនេះទៀត ដោយមើលឃើញពីល្បឿននៃការចូលរួមរបស់យុវវ័យ ដូចសព្វថ្ងៃនេះ វិស័យភាពយន្តនៅកម្ពុជា វានឹងកាន់តែមានស្ទុះជាងបច្ចុប្បន្ន ក្នុងរយៈពេលពាក់កណ្តាលទស្សវត្សរ៍ខាងមុខទៀត។
ប្រភពបន្ត៖«ខ្ញុំអត់អាចនិយាយថា(វិស័យកុននៅកម្ពុជា)លូតលាស់ប៉ុនណា ឬមិនប៉ុនណាទេ ប៉ុន្ដែខ្ញុំមានអារម្មណ៍វិជ្ជមាន ដោយសារឥឡូវហ្នឹង ឱកាសច្រើន អ៊ីចឹងខ្ញុំឃើញថាការអភិវឌ្ឍនឹងនៅតែមាន ហើយនឹងមានសន្ទុះខ្លាំងទៀត។ បើគិតទៅមុខ ៥ឆ្នាំទៀត ខ្ញុំនឹងរំពឹងថា នៅក្នុងរោងកុននឹងមានរឿងប្រភេទច្រើន ប្រភេទកុនថ្មីៗល្អៗ ហើយសុទ្ធតែរឿងខ្មែរទៀត»។
ស្ថិតនៅឯជ្រុងម្ខាងទៀត នៃសាលមហោស្រពឯណោះវិញ លោក លៀក លីដា នាយកប្រតិបត្តិ នៃផលិតកម្ម LD Picture ហាក់មានគំនិតផ្ទុយពីនេះបន្តិច ដោយនិយាយថា ដ្បិតវិស័យភាពកម្ពុជាវិវឌ្ឍទៅរកការផលិតកាន់តែល្អប្រសើរក្ដី ក៏សន្ទុះនៃការផលិត ខ្សែភាពយន្តហាក់ធ្លាក់ចុះ មិនដូចពីដើមឡើយ។មានកត្តាជាច្រើន ដែលនាំឱ្យលោក មានទុទិដ្ឋិនិយមបែបនេះ ក្នុងនោះសម្រាប់ខ្សែភាយន្តខ្មែរ ដែលដាក់បញ្ចាំងនៅតាមរោងកុន គឺតួលេខនៃអ្នកគាំទ្រ នៅតែមានចំនួនតិចតួចនៅឡើយ។ចំពោះបញ្ហានេះលោកគូសបញ្ជាក់ថា ដោយសារតែភាពសម្បូរបែប នៃការកម្សាន្ដនៅលើប្រព័ន្ធបណ្ដាយសង្គម និងការហូរចូលច្រើនពេក នៃចំនួនកុនបរទេស គឺជាមូលហេតុចម្បងដែលនាំឱ្យភាពយន្តខ្មែរ រកការគាំទ្រមិនសូវបាន ជាពិសេសទាក់ទងនឹងបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចជាដើម។
លោកបន្តថា៖«ពីខាងខ្ញុំទៅ សម្រាប់វិស័យភាពយន្តទាំងមូល យើងឃើញថាថយ ព្រោះបើសម្រាប់រឿងភាគវិញ គឺគ្រោងនឹងបិទទ្វារតែម្ដង ដោយសារតែខាងស្ថានីយ៍ទូរទស្សន៍មួយចំនួន គាត់អត់មានកញ្ចប់ថវិកាធំសម្រាប់ឱ្យផលិតករផលិតកុនភាគឱ្យបានល្អទេ ដោយសារតែពាក់ព័ន្ធប្រាក់ចំណូលនិងចំណាយ»។
ក្រុមអ្នកជំនាញផលិតភាពយន្ត លើកឡើងថា ហេតុផលដែលជំរុញឱ្យភាពយន្តខ្មែរ ការវិវត្តន៍ នៃខ្សែភាពយន្តនៅតែមានល្បឿនយឹត ឬត្រូវប្រឈមមុខពិបាកនឹងរកទីផ្សារបើធៀបនឹងភាពយន្តបរទេស នោះក៏ព្រោះតែនៅតាមរោងកុន អត្រាកើនឡើងនៃភាពយន្តខ្មែរ មានតិចតួច។ក្នុងន័យនេះមានន័យថា ភាពយន្តខ្មែរត្រូវគេចាក់បញ្ចាំងមិនដល់២០ភាគរយផងទេ។ដើម្បីឱ្យខ្សែភាពយន្តខ្មែរ អាចស្រូបទាញអ្នកគាំទ្របាន ជាគោលការណ៍ស្តង់ដារ លុះត្រាខ្សែភាពយន្តក្នុងស្រុកផលិតបាន និងដាក់បញ្ចាំងនៅតាមរោងកុន យ៉ាងហោចណាស់ក៏ពី៥០ ទៅ៦០ភាគរយដែរ បើធៀបនឹងរឿងដែលនាំចូលពីខាងក្រៅ។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ លោកស្រី សូ ភីណា នាយិកាប្រតិបត្តិ នៃសមាគម ស៊ីកាដា ដែលធ្វើការលើវិស័យវប្បធម៌ និងច្នៃប្រតិដ្ឋ ឱ្យដឹងថាវិស័យភាពយន្ត និងសោតទស្សន៍ ជាផ្នែកមួយ នៃឧស្សាហកម្មវប្បធម៌ និងច្នៃប្រតិដ្ឋ។ លោកស្រីបន្តថា វិស័យនេះដើរទៅមុខរីកចម្រើនបាន លុះណា មានការចូលរួមពីភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ដើម្បីបង្ហាញពីភាពប្រឈម តម្រូវការ និងស្នើការគាំទ្រ តាមរយៈគម្រោងសកម្មភាពគាំទ្រនានា និងការបង្កើតគោលនយោបាយ។
ប្រភពបន្តថា៖ «គ្រប់គ្នា គ្រប់ផលិតកម្មភាគច្រើន សុទ្ធតែត្រដរខ្យល់ទាំងអស់ ដោយសារតែការផលិតត្រូវការលុយច្រើន។ […] អ៊ីចឹងដើម្បីទទួលបានភាពចម្រើនមួយ គឺចៀសអត់ផុតពីការតស៊ូមតិខាងផ្នែកគោលនយោបាយទេ ព្រោះអ្នកដែលធ្វើគោលនយោបាយ អត់យល់អំពីការលំបាក និងអត់យល់អំពីអត្ថប្រយោជន៍ទាំងអស់ហ្នឹង ដូចអ្នកធ្វើភាពយន្តទាំងអស់ហ្នឹងទេ អ៊ីចឹងគេត្រូវការឱ្យអ្នកដែលដឹងទាំងអស់ហ្នឹង មូលមតិគ្នាលើកឡើង ជាធ្លុងមួយ ហើយត្រូវការអ្នក ដែលមានបទពិសោធ មានសមត្ថភាពពាំនាំសំឡេងរបស់ពួកគាត់ហ្នឹង ដើម្បីឱ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរជាប្រយោជន៍ដល់វិស័យហ្នឹងទៅពេលអនាគត។បើយើងធ្វើទៅទាំងអត់មានការប្រែប្រួលគោលនយោបាយ ទៅមុខបាន តែទៅបានតិចតួច ហើយអត់រីកចម្រើនទាំងអស់គ្នាទេ »។
ទិន្នន័យដែលចេញដោយក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ កាលពីឆ្នាំ២០២៣ បង្ហាញថាវិស័យឧស្សាហកម្មភាពយន្តកម្ពុជា រកចំណូលបានជាង ១៥លានដុល្លារ និងបង្កើតការងារក្នុង និងក្រៅប្រព័ន្ធបានជាង ៧ពាន់កន្លែង។លើសពីនេះ រដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញនូវការលើកទឹកចិត្តផ្នែកសារពើពន្ធសំខាន់ៗ ដើម្បីទាក់ទាញផលិតករភាពយន្តអន្តរជាតិ មកថតនៅកម្ពុជាបន្ថែម។
លើសពីតួនាទីក្នុងការផ្ញើសារទៅប្រជាជន បង្ហាញពីតថភាពសង្គម និងវប្បធម៏ លោកស្រី សូ ភីណា បន្ថែមថា វិស័យភាពយន្តរួមចំណែកដល់សេ្ឋកិច្ចជាតិ តាមរយៈការបង្កើតមុខរបរ និងទាក់ទាញទេសចរជាដើម ដូច្នេះជាវិស័យមួយ ដែលគួរយកចិត្តទុកដាក់ និងវិនិយោគ។
ប្រភពបន្តថា៖ «គ្រប់យ៉ាងសុទ្ធតែជាសេដ្ឋកិច្ចទាំងអស់ ទាំងក្នុងស្រុក និងក្រៅ។ កាលណាកុនដើរ គឺទទួលផលទៅគ្រប់ផ្នែកពាក់ព័ន្ធ។ […]មើលទីក្រុងកាន មានទេសចរប៉ុន្មានម៉ឺននាក់សម្រុកទៅ មើលភាពយន្ត ជួបសិល្បករ អ៊ីចឹងទេសចរទៅចាយលុយ អ៊ីចឹងសេដ្ឋកិច្ចនៅហ្នឹងនឹងរីកចម្រើន ព្រោះទេសចរមានតម្រូវការផ្នែកទេសចរណ៍រហូត»។
ជុំវិញរឿងនេះ កញ្ញា ម៉ាប់ ស្រីមុំ យល់ឃើញថា អ្វីដែលជាឧបសគ្គចម្បងចំពោះខ្សែភាពយន្តខ្មែរដែលនៅតែមានសន្ទុះ នៃការងើបឡើងវិញយឺតនេះ គឺសំខាន់បញ្ហាថវិកា។សព្វថ្ងៃនេះ មិនខ្វះទេការគាំទ្រទៅលើការបណ្ដុះបណ្ដាល ប៉ុន្ដែការគាំទ្រផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុពីភាគីពាក់ព័ន្ធ គឺជាផ្នែកមួយយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការផលិតភាពយន្ត។បន្ថែមពីលើនេះ ប្រសិនបើវិស័យភាពយន្តដើរយឺត ក៏ដោយសារនៅស្ទើរការគាំទ្រផ្នែកថវិកាតែម្ដង។
ប្រភពបន្តថា៖«ទាក់ទងការគាំទ្រថវិកាគឺយើងតឹងឆ្នាំហ្នឹង តែខ្ញុំអត់ដឹងឆ្នាំទៅមុខៗទៀតយ៉ាងណាទេ តែខ្ញុំសង្ឃឹមថារាជរដ្ឋាភិបាល ទាំងសង្គមស៊ីវិល ជាពិសេសវិស័យឯកជនគិតគូរ»។
កញ្ញារំលេចយ៉ាងដូច្នេះ៖ «អូយ! ខ្ញុំសុំខាងវិស័យឯកជនតែម្ដង ឱ្យគាត់ចាប់អារម្មណ៍ខាងភាពយន្ត ឱ្យគាត់វិនិយោគលើវិស័យហ្នឹង ព្រោះខាងវិស័យកុន និងវិស័យឯកជនអត់អាចអត់គ្នាបានទេ យើងត្រូវធ្វើការជាមួយគ្នា មិនថាផ្នែកអីក៏ដោយ ចង់ឱ្យគាត់បើកចិត្ត ក្នុងន័យគាត់ត្រូវការអ្នកខាងកុនជួយរហូត ព្រោះបើយើងមានអ្នកបង្កើតថ្មី អ្នកច្នៃប្រតិដ្ឋច្រើន នោះសន្ទុះចង្វាក់ផលិតកម្មនឹងល្អសម្រាប់វិស័យឯកជនដែរ»។
ហាក់មិនខុសគ្នាប៉ុន្មានឡើយ លោក Cedric Eloy ប្រធានមហោស្រពភាពយន្តអន្តរជាតិកម្ពុជា ផ្ដល់មតិយោបល់ថា ឧស្សាហកម្មភាពយន្តទូលំទូលាយទៅបាន ត្រូវការការគាំទ្រពីស្ថាប័នដ៏រឹងមាំ បណ្តាញចែកចាយ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដើម្បីប្រែក្លាយប្រាក់ចំណេញពីការផលិតរឿង ទៅជាខ្សែចង្វាក់ផលិតកម្ម ដែលមានស្ថិរភាព និងអាចទ្រទ្រង់ដល់ក្រុមការងារទាំងអស់។
លោកបន្តថា៖ «ភាពផុយស្រួយ ដោយកង្វះមូលនិធិប្រកបដោយនិរន្តរភាព ព្រោះគ្មានស្ថាប័នផ្តល់មូលនិធិភាពយន្តផ្លូវការ ឬគម្រោងលើកទឹកចិត្តពន្ធ។ គម្លាតនៃការចែកចាយ ដោយភាពយន្តខ្មែរខ្លះ គ្មានកិច្ចព្រមព្រៀងលើវេទិកាឌីជីថលដើម្បីចេញផ្សាយ។ សេវាគាំទ្រដែលមិនទាន់អភិវឌ្ឍ ព្រោះរឿងខ្លះនៅតែទៅធ្វើនៅបរទេស ក្រោយផលិត។ ជាលទ្ធផល “ខ្សែសង្វាក់តម្លៃ” ក្នុងស្រុកនៅតែមិនទាន់ពេញលេញ »។
ត្រលប់មកកញ្ញា សាន់ ធីតាពៅ វិញ កញ្ញាបង្ហាញមោទកភាពលើការវិវឌ្ឍជាវិជ្ជមាន នៃភាពយន្តខ្មែរ។ ក្នុងនាមអ្នកគាំទ្រម្នាក់ កញ្ញាឱ្យតម្លៃទៅលើការងារមួយ ដែលប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈ។ លើសពីនេះ កញ្ញាលើកទឹកចិត្តអ្នកទស្សនា មើលភាពយន្តខ្មែរឱ្យបានច្រើនប្រភេទសាច់រឿង ជាជាងផ្ដោតតែមួយមុខ។
ប្រភពពន្តថា៖ «ការដាក់បញ្ចាំង គឺវាជះឥទ្ធិពល អញ្ចឹងខ្ញុំគិតថានៅតែគាំទ្រអ្នកដែលគាត់ធ្វើរឿងដោយវិជ្ជាជីវៈ ព្រោះគាត់មិនមែនផលិតឱ្យតែបានទេ ទម្រាំគាត់ធ្វើបានមួយៗ គាត់សិក្សាគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ឆ្លងកាត់អីខ្លះ ហើយបើផលិតមិនគិតគូរទេ វានឹងជះផលអវិជ្ជមានដល់សង្គម ខ្ញុំគិតថាអញ្ចឹង»៕