ស្ថានភាពនៃការបម្រើការងារជាកម្មករធ្វើការតាមផ្ទះ នៅកម្ពុជា នៅពុំទាន់ទទួលបានលក្ខខណ្ឌការងារល្អប្រសើរនៅឡើយ ដោយកម្មករមួយចំនួន នៅតែបន្តត្អូញត្អែរពីការលំបាក និងបញ្ហាប្រឈមផ្សេងៗ ជាពិសេសពួកគេគឺការមិនទាន់ទទួលបាននូវកិច្ចគាំពារសង្គម ទៅលើផ្នែកសុខភាព។ កត្តានេះបានជំរុញឱ្យពួកគេបន្តការតស៊ូមតិ ទាមទារលក្ខខណ្ឌការងារសមរម្យ ស្ទើរជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅក្នុងថ្ងៃប្រារព្ធទិវាអន្តរជាតិកម្មករការងារតាមផ្ទះ។
សម្រាប់ការប្រារព្ធទិវាអន្តរជាតិកម្មករការងារតាមផ្ទះ ខួបលើកទី១៤ នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៥នេះ អង្គការអុកស្វាម (Oxfarm) និងសមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ អ្នកធ្វើការងារតាមផ្ទះ តំណាងរដ្ឋាភិបាល និងអង្គការជាតិ-អន្តរជាតិសរុបប្រមាណ ២៥០នាក់ បាននាំគ្នាជួបជុំប្រារព្ធទិវា នៅរាជធានីភ្នំពេញ ក្រោមប្រធានបទ «គាំពារសង្គម និងការងារសមរម្យសម្រាប់កម្មករការងារតាមផ្ទះ»។
មានសម្បុរស កម្ពស់មធ្យម ពាក់អាវពណ៌ស ខោខ្មៅ អ្នកចូលរួម អ្នកស្រី ព្រំ វណ្ណី ដែលជាអ្នកធ្វើការតាមផ្ទះម្នាក់ បានរៀបរាប់ថា បច្ចុប្បន្នការងាររបស់អ្នកស្រីមានភាពរលូនគួរសម តែគាត់នៅតែជួបបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួន ក្នុងនោះ រួមមានប្រាក់ឈ្នួលទាប និងបញ្ហាថៅកែដែលជាម្ចាស់ផ្ទះមិនព្រមធ្វើប័ណ្ណសមាជិកបេឡាជាតិរបបសន្តិសុខសង្គម ឬប័ណ្ណ ប.ស.ស ជូនគាត់ឡើយ។
មានវ័យ ៤៨ឆ្នាំ អ្នកធ្វើការតាមផ្ទះរូបនេះ បន្តថា អ្នកស្រីបានស្នើសុំម្ចាស់ផ្ទះដែលគាត់ធ្វើការ ឱ្យធ្វើប័ណ្ណ ប.ស.ស ជូនគាត់ម្ដងជាពីរដងកាលពីឆ្នាំ២០២៣ តែម្ចាស់ផ្ទះមិនព្រមធ្វើឱ្យអ្នកស្រីឡើយ ដោយបានបដិសេធម្ដងហើយម្ដងទៀត ក្រោមហេតុផលថាគាត់ជាប់រវល់។
អ្នកស្រីថា៖«ខ្ញុំ[ចង់]ធ្វើប.ស.ស ម្ចាស់ផ្ទះអត់ចុះឱ្យទេ ខ្ញុំចុះស្វ័យនិយោគន៍ខ្លួនឯង ព្រោះខ្ញុំមានជំងឺឈឺថ្កាត់អីតិចតួចវាអស់លុយច្រើនចំណាយច្រើន ខ្ញុំទៅធ្វើបង់ស្វ័យនិយោជន៍ខ្លួនឯង ម្ចាស់ផ្ទះខ្ញុំឱ្យទៅដែរ តែគាត់ថារវល់អត់មានពេលវេលាអីចុះឱ្យយើងទេ»។
អ្នកស្រីបានរំលឹកពីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ កាលពីឆ្នាំ២០២៤ ដែលអ្នកស្រីត្រូវរ៉ាប់រងលើការចំណាយទាំងអស់ដោយខ្លួនឯង ព្រោះគាត់គ្មានប័ណ្ណ ប.ស.ស ដែលធ្វើដោយម្ចាស់ផ្ទះ ហើយប័ណ្ណសមាជិកស្វ័យនិយោជន៍របស់គាត់ពុំរាប់រងគ្រោះថ្នាក់ការងារឡើយ។
អ្នកស្រីថា៖ «ខ្ញុំមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍តាមផ្លូវចេញមកពីធ្វើការ ខ្ញុំជិះម៉ូតូគេបុក គេបុកខ្ញុំបាក់ជើង បាក់ឆ្អឹងត្រគៀក ខ្ញុំមើល[ព្យាបាល] ប្រើលុយខ្លួនឯងទាំងអស់ ប.ស.ស ក៏អត់បានដែរ […] យើងអត់ដឹងថា គេបុកយើង យើងបាក់ជើងទេ យើងមកដល់ផ្ទះបានយើងទៅថតទៅស្គេនមើលបានយើងដឹងថាបាក់។ ដល់ពេលបាក់ទៅព្យាបាលនៅពេទ្យ គេអត់គិត ប.ស.ស ឱ្យទេ គ្រោះថ្នាក់ការងារមែន ប៉ុន្តែអត់មានម្ចាស់ផ្ទះបង់ឱ្យ[…]គេនិយាយថា គ្រោះថ្នាក់ការងារហ្នឹង គេថាទាល់តែយើងមានម្ចាស់ផ្ទះបង់ឱ្យ បានជិះទៅគ្រោះថ្នាក់ចឹង គេថតគេស្គេនអីឱ្យអត់អស់លុយទេ ពេទ្យគេនិយាយអញ្ចឹង»។
ចំណែកឯអ្នកធ្វើការងារតាមផ្ទះមួយរូបទៀត អ្នកស្រី សុជាតា បានលើកឡើងក្នុងកម្មវិធីថា អ្នកស្រីមិនចង់ធ្វើប័ណ្ណ ប.ស.ស ដោយខ្លួនឯងនោះទេ ប៉ុន្តែអ្នកស្រី និងអ្នកធ្វើការតាមផ្ទះផ្សេងទៀត គ្មានជម្រើស និងត្រូវធ្វើ ដោយខ្លួនឯង ដើម្បីបានការគាំពារ ព្រោះម្ចាស់ផ្ទះមិនព្រមធ្វើឱ្យទេ។ អ្នកស្រីស្នើឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសរាជរដ្ឋាភិបាល ត្រូវដាក់កំហិត និងមានការតាមដានអំពីបញ្ហានេះ ដោយអ្នកស្រីយល់ថា មានតែវិធានការបែបនេះទេ ទើបអ្នកធ្វើការតាមផ្ទះអាចទទួលបានការយកចិត្តទុកដាក់ ឬបានប័ណ្ណ ប.ស.ស ពីម្ចាស់ផ្ទះ។
អ្នកស្រី សុជាតា ថា៖ «តាមការពិតពួកខ្ញុំអត់ចង់លួចទៅធ្វើដោយខ្លួនឯងទេ ព្រោះកាលណាម្ចាស់ផ្ទះទៅធ្វើឱ្យ គឺទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ច្រើនជាងទៅធ្វើខ្លួនឯង ប៉ុន្តែម្ចាស់ផ្ទះគាត់អត់ចង់ទៅធ្វើឱ្យទេ គាត់ថា មានតែប្រាក់ខែឱ្យតែប៉ុណ្ណឹងទេ បើធ្វើឱ្យគាត់បានក៏ធ្វើទៅ បើអត់បានគាត់រកអ្នកផ្សេងទៀត[…] ប៉ុន្តែខ្ញុំថា បើគ្រាន់តែ ប.ស.ស ជូនដំណឹងទៅគាត់ គឺមិនមានអំណាចគ្រប់គ្រាន់ទៅលើម្ចាស់ផ្ទះទេ ខ្ញុំគិតថា មានតែរាជរដ្ឋាភិបាលទេ ដាក់កំហិតជាដាច់ខាត ឱ្យគាត់ទៅធ្វើជាដាច់ខាត ហើយត្រូវមានសមត្ថកិច្ច ឬអ្នកពាក់ព័ន្ធកិច្ចការនេះចុះឆែក តាមផ្ទះ ឬតាម ក្រុមហ៊ុនថាគាត់ពិតជាបានទៅធ្វើហើយឬនៅ»។
ចំពោះបញ្ហាគ្មានប័ណ្ណ ប.ស.ស អ្នកស្រី ស្រីមុំ បានជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាល និងមន្ត្រី បេឡាជាតិរបបសន្តិសុខសង្គម (ប.ស.ស) ជំរុញម្ចាស់ផ្ទះឱ្យចុះឈ្មោះបុគ្គលិកដើម្បីទទួលបាន ប.ស.ស ព្រោះវាមានសារៈសំខាន់ដើម្បីកែលម្អលក្ខខណ្ឌសម្រាប់អ្នកធ្វើការងារតាមផ្ទះ។
អ្នកស្រីលើកឡើងថា៖ «សុំសំណូមពរទៅដល់ខាងរាជរដ្ឋាភិបាលនិងខាងមន្ត្រី ប.ស.ស ឱ្យគាត់ជំរុញទៅខាងម្ចាស់ផ្ទះឱ្យគាត់បានចុះបញ្ជី ប.ស.ស ឱ្យបុគ្គលិកឱ្យបានគ្រប់ៗគ្នា។ ឥលូវនេះគាត់[ម្ចាស់ផ្ទះ]ពិបាក គាត់អត់ចុះទេ។ មិនពិបាកទេ បើសិនជាគាត់សហការជាមួយនឹង ប.ស.ស ឬកុំទៅនេះជាមួយ គប់គិតជាមួយនឹងម្ចាស់ផ្ទះអីចឹង អត់បានទេ ដោយសារថាអ្នកខ្លះគាត់ទាល់ខ្លាំង ដោយសារអត់ការងារធ្វើបើអត់មាន ប.ស.ស គាត់ដឹងតែធ្វើសិនហើយ ព្រោះអីទាល់ដើម្បីយកប្រាក់ខែចិញ្ចឹមជីវិតសិន»។
សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា កម្មករការងារតាមផ្ទះធ្វើកិច្ចការជាច្រើន ដូចជា ការចម្អិនអាហារ បោសសំអាត បោកអ៊ុត ថែទាំកុមារ ថែទាំមនុស្សចាស់ ថែទាំសមាជិកគ្រួសារ ថែទាំសួន ថែទាំទ្រព្យសម្បត្តិ ថែទាំសត្វចិញ្ចឹម និងបើកបររថយន្តសម្រាប់គ្រួសារជាដើម។
លោក សុក បូរ៉ា ប្រធាននាយកដ្ឋានគាវកាលិកសន្តិសុខសង្គមនៃបេឡាជាតិសន្តិសុខសង្គម បានលើកឡើងថា នីតិវិធីសម្រាប់ម្ចាស់ផ្ទះក្នុងធ្វើប័ណ្ណ ប.ស.ស ឱ្យអ្នកធ្វើការតាមផ្ទះ គឺមានភាពងាយស្រួលបំផុត ដោយដំបូងគឺត្រូវមានឆន្ទៈ ក្នុងការចុះបញ្ជី តែចំពោះបែបបទឯកសារ បើម្ចាស់ផ្ទះមិនយល់ ឬមិនដឹង អាចសួរទៅកាន់ក្រុមការងារ ប.ស.ស គ្រប់ទីតាំងដើម្បីជួយសម្របសម្រួល។ លោកថា ការធ្វើប័ណ្ណ ប.ស.ស គឺជាកាតព្វកិច្ចរបស់ម្ចាស់ផ្ទះ ហេតុនេះក្រសួងតែងតែចុះផ្សព្វផ្សាយ និងអំពាវនាវឱ្យម្ចាស់ផ្ទះទៅចុះបញ្ជី សម្រាប់អ្នកធ្វើការឱ្យខ្លួន ទោះជាយ៉ាងណា បច្ចុប្បន្នក្រសួងនៅមិនទាន់មានវិធានការក្នុងការចុះអធិការរកិច្ចនៅឡើយចំពោះបញ្ហានេះ។
លោកបន្តថា៖ «ម្ចាស់ផ្ទះត្រូវមានកាតព្វកិច្ច ចុះបញ្ជីឱ្យអ្នកធ្វើការក្នុងផ្ទះរបស់គាត់ ពេលដែលចុះបញ្ជីហើយ អ្នកធ្វើការក្នុងផ្ទះរបស់គាត់ត្រូវបានការការពារ ទាំងបីដូចខ្ញុំបានលើកឡើងមាន គ្រោះថ្នាក់ការងារ ទី២ពេលបុគ្គលិកនៅផ្ទះ អ្នកធ្វើការនៅក្នុងផ្ទះ ឈឺច្រើន អញ្ចឹងបើគាត់មានប័ណ្ណ ប.ស.ស ឱ្យគាត់ប្រើទៅ ពេទ្រដៃគូ ប.ស.ស ឃើញម្ចាស់ផ្ទះចំណេញមានអស់លុយអី ម្ចាស់ផ្ទះបំពេញតៅតាមផ្លូវច្បាប់ទៀត។ ពេលចូលដល់របបចូលនិវត្តន៍ ម្ចាស់ផ្ទះបង់ពាក់កណ្តាល យើងសមីខ្លួនបង់ពាក់កណ្តាល ឃើញចំណេញទាំងអស់គ្នា»។
ទោះយ៉ាងណា លោកថា ក្រសួងនៅតែបន្តអំពាវនាវដល់ម្ចាស់ផ្ទះទាំងអស់នាំគ្នា ចូលរួមចុះបញ្ជី បើទោះជាពេលនេះ ក្រសួងនៅមិនទាន់មានវិធានការចុះទៅអធិការកិច្ចដល់ផ្ទះគាត់របស់ពួកគាត់នៅឡើយក៏ដោយ ប៉ុន្តែសុំឱ្យពួកគាត់ចូលរួមអនុវត្តតាមច្បាប់ទាំងអស់គ្នា។
ច្បាប់ការងារឆ្នាំ២០១៩ បានចែងថា អ្នកធ្វើការតាមផ្ទះ និងនិយោជកត្រូវតែរួមភាគទានបង់ដល់គម្រោងអត្ថប្រយោជន៍សោធននិវត្តន៍ និងការថែទាំសុខភាព ខណៈនិយោជកត្រូវតែរ៉ាប់រងសម្រាប់ហានិភ័យការងារ ឬគ្រោះថ្នាក់ និង ការធានារ៉ាប់រង។
តាមច្បាប់នេះដដែល ប្រាក់សោធននិវត្តន៍ និងអត្ថប្រយោជន៍ថែទាំសុខភាពសម្រាប់អ្នកធ្វើការដោយខ្លួនឯង ត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយអនុក្រឹត្យ ប៉ុន្តែមិនបានបញ្ជាក់ពីការធានាលើហានិភ័យការងារសម្រាប់អ្នកធ្វើការដោយខ្លួនឯងទេ។
កំពុងអង្គុយនៅលើបង់ក្បែរសួនកុមារ ក្នុងបុរីមួយកន្លែងក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ អ្នកស្រី ប៉ាង សារិន វ័យ ៧៦ឆ្នាំ ជាម្ចាស់ផ្ទះដែលមានបុគ្គលិកធ្វើការតាមផ្ទះម្នាក់នៅជាមួយគាត់នោះ បានឱ្យដឹងថា អ្នកស្រីមិនបានធ្វើប័ណ្ណ ប.ស.ស ជូនអ្នកធើ្វការនៅផ្ទះរបស់គាត់ទេ ព្រោះគាត់មិនបានដឹងថាម្ចាស់ផ្ទះត្រូវមានកាតព្វកិច្ចធ្វើប័ណ្ណ បសស ដល់បុគ្គលិក។
អ្នកស្រីថា៖ «ព្រោះអីអត់មាននរណាប្រាប់ អត់ដឹង អញ្ចឹងអ៊ុំអត់ដឹងអ៊ុំអត់អាចធ្វើនេះទេ តែបើមានការណែនាំ មានការដឹង មានការបំភ្លឺឱ្យច្បាស់លាស់ទៅ អ៊ុំអាចយល់ ចុះបើអ៊ុំអត់ដឹងអីសោះ[…]ហើយអ៊ុំក៏អត់ដែលមានភូមិណា សង្កាត់ណាគេពន្យល់យើង គេមកណែនាំយើង ឬក៏គេមកប្រាប់យើងថា នែ៎គេត្រូវចុះធ្វើប័ណ្ណប.ស.ស ណាបង ត្រូវយល់ពីអញ្ចេះៗៗ ពន្យល់យើងណា៎ ឱ្យយើងយល់តែអត់មានទេ»។
តែយ៉ាងណា អ្នកស្រី សារិន ថា នៅពេលដែលអ្នកធ្វើការនៅផ្ទះរបស់គាត់ឈឺ កន្លងមក គាត់តែងជួយចេញថ្លៃថ្នាំ និងទិញថ្នាំជូនជាដើម។ ជាមួយគ្នានេះ អ្នកស្រី ប៉ាង សារិន បានសំណូមពរដល់ភាគីពាក់ព័ន្ធជួយផ្សព្វផ្សាយពីរបៀបធ្វើប័ណ្ណ ប.ស.ស ឱ្យបានទូលំទូលាយជាងនេះ ដើម្បីឱ្យម្ចាស់ផ្ទះបានយល់ដឹង និងធ្វើជូនកម្មករធ្វើការតាមផ្ទះពួកគាត់។
អ្នកស្រី សារិន និយាយថា៖ «ចង់ឱ្យមានការផ្សព្វផ្សាយឱ្យមានគ្នាយល់ដឹង ជួនណាអ្នកខ្លះគ្នាអត់ដឹង ដល់គេអត់ដឹងគេអត់បានធ្វើ ដល់គេអត់បានធ្វើ គេសួររកប័ណ្ណ ប.ស.ស បន្ទោសគ្នាថាម៉េចក៏មិនទៅធ្វើ ឱ្យគ្នាទៅធ្វើណាបើគ្នាអត់ដឹង»។
ចំណែកម្ចាស់សិប្បកម្មប្រហិតសាច់គោខ្នាតតូចនៅខេត្តកណ្ដាល វ័យ ៤៥ឆ្នាំ សុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ លើកឡើងថា អ្នកស្រីមានកម្មករម្នាក់ ដែលជួយក្នុងការផលិតប្រហិត ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃអ្នកស្រីមិនបានធ្វើប័ណ្ណ ប.ស.ស ឱ្យទៅអ្នកធ្វើការនោះទេ ព្រោះថាអ្នកស្រីមិនបានដឹងអំពីសារៈសំខាន់នៃការធ្វើ ប.ស.ស សម្រាប់បុគ្គលិក។ ម្យ៉ាងអ្នកស្រីថា អ្នកស្រីចំណាយលើប្រាក់ខែសម្រាប់កម្មកររួចទៅហើយ ប៉ុន្តែបើខាងក្រសួងតម្រូវឱ្យធ្វើ អ្នកស្រីនឹងទៅចុះឈ្មោះធ្វើប័ណ្ណ ប ស ស សម្រាប់កម្មកររូបនោះ។
អ្នកស្រីថា៖ «រឿង ប.ស.ស ហ្នឹងបងអត់មានបានធ្វើឱ្យទៅអ្នកដែលគាត់មកធ្វើការឱ្យខ្ញុំទេ ដោយសាររាល់ថ្ងៃខ្ញុំអត់បានចាប់អារម្មណ៍ទៅលើរឿងហ្នឹងទេ ដោយសាររវល់ការងារច្រើន អញ្ចឹងអត់បានគិតរឿងហ្នឹងទេ។ ពេលខ្លះបងរៀងគិតដែរថា គាត់ធ្វើការឱ្យខ្ញុំ ខ្ញុំឱ្យជាប្រាក់កម្រៃទៅគាត់ហើយអញ្ចឹង បើសិនជាគាត់ចង់ធ្វើ ប.ស.ស គាត់អាចទៅធ្វើខ្លួនគាត់បានតើ ព្រោះលុយខ្ញុំបើកឱ្យគាត់អាចឆ្លៀតដកបង់បានតើ គ្រាន់តែអានេះជាការខ្ញុំគិត តែបើក្រសួងគេតម្រូវឱ្យម្ចាស់ផ្ទះហ្នឹងត្រូវធ្វើឱ្យគាត់អាហ្នឹងអត់ដឹងធ្វើមេចទេគិតតាមហ្នឹងទៅ ម្យ៉ាងគាត់ជាបុគ្គលិកអត់មានដែលស្នើសុំដែរ»។
លោក វន់ ពៅ ប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ ហៅកាត់ថា IDEA បានថ្លែងថា កម្មករធ្វើការតាមផ្ទះដែលគ្មានប័ណ្ណ ប.ស.ស មិនហ៊ានរាយការណ៍ទៅ ប.ស.ស ទេ ថាម្ចាស់ផ្ទះដែលពួកគេកំពុងបម្រើការងារមិនចុះបញ្ជីធ្វើប័ណ្ណជូនពួកគេទេ ព្រោះបារម្ភពីការបាត់បង់ការងារ ក្រោយថៅកែដឹងថាពួកគេរាយករណ៍។
លោកបន្តថា ដើម្បីឱ្យម្ចាស់ផ្ទះធ្វើប័ណ្ណ ប.ស.ស ជូនបុគ្គលិកដែលធ្វើការនៅផ្ទះរបស់ពួកគេបាន មន្ត្រី ប.ស.ស គប្បីសហការជាមួយអាជ្ញាធរដែនដី ដើម្បីជំរុញក្នុងការផ្ដល់ដំណោះស្រាយចំពោះបញ្ហានេះ។
លោកថា៖ «អ្វីដែលយើងជជែកគ្នា តើយើងរកវិធីយ៉ាងណាដើម្បីឱ្យប.ស.សផ្សព្វផ្សាយទៅដល់ម្ចាស់ផ្ទះ ជាពិសេសគួរតែសហការជាមួយអាជ្ញាធរដែនដី ព្រោះអាជ្ញាធរដែនដីនៅជាប់ម្ចាស់ផ្ទះ ដឹងថាផ្ទះណាមានបុគ្គលិកកម្មករ ផ្ទះណាអត់មាន មិនចឹងហ្អេ? អាហ្នឹងជាគន្លឹះមួយ»។
កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១១ អង្គការអន្តរជាតិខាងការងារ ហៅកាត់ថា ILO បានអនុម័តឲ្យមានអនុសញ្ញាស្តីពីការងារសមរម្យសម្រាប់កម្មករការងារតាមផ្ទះ(លេខ១៨៩) ឆ្នាំ២០១១ ដោយមានអនុសាសន៍អមជាមួយផង។ អនុសញ្ញានេះ គឺជាលិខិតុបករណ៍អន្តរជាតិលើកដំបូង ដែលទទួលស្គាល់ការងារតាមផ្ទះជាការងារ។
អនុសញ្ញានេះ បានចែងពីសិទ្ធិមូលដ្ឋាន និងគោលការណ៍ ហើយតម្រូវឱ្យរដ្ឋដែលជាសច្ចាប័ន ត្រូវចាត់វិធានការនានា ដើម្បីធានាឱ្យមានការងារសមរម្យ សម្រាប់កម្មករការងារតាមផ្ទះ។ ដោយផ្តល់សច្ចាប័ន និងអនុវត្តអនុសញ្ញានេះ រដ្ឋត្រូវជំរុញឱ្យមានលក្ខខណ្ឌ និងអាណត្តិការងារសមរម្យ ដូចជា ម៉ោងធ្វើការងារទៀងទាត់ ប្រាក់បំណាច់គ្រប់គ្រាន់បទដ្ឋានសុខភាព និងសុវត្ថិភាពការងារ សេរីភាពក្នុងការបង្កើតសមាគម និងការទទួលបានរបបសន្តិសុខសង្គមសម្រាប់កម្មករការងារតាមផ្ទះ។
បើតាម លោក វន់ ពៅ កម្ពុជា នៅមិនទាន់បានផ្តល់សច្ចាប័នលើអនុសញ្ញារបស់អង្គការអន្តរជាតិខាងការងារលេខ ១៨៩ ស្តីពី «ការងារសមរម្យសម្រាប់កម្មករការងារតាមផ្ទះ» នៅឡើយទេ ហើយច្បាប់ការងារ ក៏មិនទាន់បានចែងជាក់លាក់អំពីកម្មករការងារតាមផ្ទះដែរ ដែលបញ្ហានេះ បានធ្វើឱ្យកម្មករការងារតាមផ្ទះ ជួបបញ្ហាប្រឈមច្រើន និងមិនទទួលបានលក្ខខណ្ឌការងារល្អប្រសើរ។
ករណីនេះ លោកបានស្នើទៅរដ្ឋាភិបាល ឱ្យផ្តល់សច្ចាប័នលើអនុសញ្ញាលេខ១៨៩នោះ ព្រមទាំងដាក់ចេញវិធានការសមស្របចាំបាច់នានា ដើម្បីគាំទ្រដល់ការអនុវត្តខ្លឹមសារនៃអនុសញ្ញានេះនៅក្នុងប្រទេស ដើម្បីធានាលក្ខខណ្ឌការងារសមរម្យសម្រាប់កម្មករការងារតាមផ្ទះ។
យោងតាមរបាយការណ៍អង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ(ILO) វិស័យការងារតាមផ្ទះ គឺជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់នៃកម្លាំងពលកម្មក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ ដែលគ្របដណ្តប់ចំនួនកម្មករជាបុរស និងស្ត្រីចំនួនប្រមាណ ៧៥,៦លាននាក់ នៅលើពិភពលោក ដែលមានអាយុចាប់ពី ១៥ឆ្នាំឡើងទៅ ក្នុងនោះ មានកម្មករជាស្ត្រីចំនួន ៧៦,២ភាគរយ ក្នុងឆ្នាំ២០១៩។ សម្រាប់នៅកម្ពុជា បច្ចុប្បន្ន នៅមិនទាន់មានរបាយការណ៍ជាក់លាក់ពីចំនួនកម្មករធ្វើការងារតាមផ្ទះនៅឡើយទេ។
លោកស្រី ភាណ សោភ័ណ នាយិកាអង្គការអុកស្វាម បានលើកឡើងក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានជុំវិញការប្រារព្ធទិវាអន្តរជាតិកម្មករការងារតាមផ្ទះថា កម្មករការងារតាមផ្ទះ ជាកម្លាំងចលករដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ ដែលភាគច្រើនត្រូវបានគេមើលរំលេង។ លោកស្រីបន្តថា ការរៀបចំទិវាកម្មករការងារតាមផ្ទះអន្តរជាតិជារៀងរាល់ ត្រូវបានធ្វើឡើងដើម្បីលើកកម្ពស់សិទ្ធិក្នុងការទទួលបានគាំពារសង្គមរបស់កម្មករផ្នែកនេះ និងជំរុញឱ្យអ្នករៀបចំគោលនយោបាយ ផ្តល់នូវភាពចាំបាច់ក្នុងការដាក់បញ្ចូលកម្មករការងារតាមផ្ទះ ក្នុងរបបគាំពារសង្គម ដូចជាកម្មករដទៃទៀតដែរ។
លោកស្រីបានគូសបញ្ជាក់ថា៖ «ការវិនិយោគលើសេវាគាំពារស្ត្រី និងកិច្ចគាំពារសង្គមសម្រាប់កម្មករការងារតាមផ្ទះ មានន័យថា កម្ពុជាលើកកម្ពស់សិទ្ធិសមភាពនៃសិទ្ធិរបស់កម្មករ ដើម្បីពួកគេបានទទួលការគាំពារ និងការវិនិយោគលើសក្តានុពល ដើម្បីចូលរួមចំណែកជំរុញឱ្យសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាឈានទៅមុខ ក៏ដូចជាសម្រេចបាននូវគោលដៅរបស់កម្ពុជា ក្នុងការប្រែខ្លួនទៅជាប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់»។
ត្រឡប់ទៅអ្នកស្រី ព្រំ វណ្ណី ដែលជាកម្មករធ្វើការងារតាមផ្ទះវិញ អ្នកស្រីស្នើឱ្យអ្នកពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ជួយជំរុញដល់ម្ចាស់ផ្ទះដែលមានបុគ្គលិកបម្រើការងារតាមផ្ទះឱ្យចុះឈ្មោះធ្វើប័ណ្ណប.ស.ស ឱ្យបានគ្រប់ៗគ្នា ព្រោះប័ណ្ណនេះនឹងជួយសម្រាលហិរញ្ញវត្ថុមួយផ្នែកធំដល់កម្មករដែលមានជីវភាពលំបាក នៅពេលមានបញ្ហាសុខភាព ឬគ្រោះថ្នាក់ការងារកើតឡើងជាយថាហេតុ។
អ្នកស្រីថា៖«ចង់ឱ្យក្រសួងប.ស.សហ្នឹងធ្វើម៉េចជំរុញឱ្យម្ចាស់ផ្ទះទៅបង់ បសស ឱ្យអ្នកនៅជាមួយហ្នឹងបានគ្រប់គ្នាទាំងអស់ ព្រោះវាមានសារប្រយោជន៍វាច្រើន ម្ចាស់ផ្ទះបង់ឱ្យវាមានបីយ៉ាង មានគ្រោះថ្នាក់ការងារ និងសោធន និងពិនិត្យសុខភាព»៕