មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ចាប់ផ្តើមធ្វើយុទ្ធនាការ ១៦ថ្ងៃបញ្ឈប់អំពើហិង្សាទាក់ទងនឹងយេនឌ័រ ដោយអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាល មានវិធានការសមស្រប និងជាក់លាក់ជាបន្ទាន់ ដើម្បីបញ្ហាហិង្សានេះ និងលើកកម្ពស់សមភាពយេនឌ័រនៅកម្ពុជា។
យុទ្ធនាការនេះ មានរយៈពេល ១៦ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី២៥ ខែវិច្ឆិកា ដល់ថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ ដោយមានរៀបចំសកម្មភាពមួយចំនួន ដូចជា ការផ្សព្វផ្សាយប្រធានបទមួយចំនួនពាក់ព័ន្ធនឹងសិទ្ធិមនុស្សតាមអនឡាញ ការចេញផ្សាយបណ្ណព័ត៌មានស្តីពីអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នានិងសកម្មជនជាស្ត្រី ការរៀបចំទិវាអន្តរជាតិនៃអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងការអនុញ្ញាតឱ្យសាធារណជនអាចមកយកឯកសារបោះពុម្ពរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជានៅការិយាល័យរបស់ខ្លួនជាដើម។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ហៅកាត់ថា CCHR នៅថ្ងៃទី២៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៥។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ CCHR បានលើកឡើងថា អំពើហិង្សាលើស្ត្រី ជាការរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សដែលកើតមានដ៏ច្រើន និងបង្កឱ្យមានផលប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរលើពិភពលោក និងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ន ហើយបើតាមការប៉ាន់ប្រមាណ ស្ត្រីកម្ពុជាច្រើនជាងម្នាក់ក្នុងចំណោម ៥នាក់ ធ្លាប់រងការរំលោភបំពានពីសំណាក់ដៃគូរបស់ខ្លួន។
ប្រភពដដែល បន្តថាយុទ្ធនាការ១៦ថ្ងៃនេះ នឹងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីសិទ្ធិរបស់ស្ត្រី និងបង្ហាញពីផលប៉ះពាល់ដែលបង្កឡើងពីអំពើហិង្សាទាក់ទងនឹងយេនឌ័រ ព្រមទាំង «អំពាវនាវដល់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឱ្យមានវិធានការសមស្រប និងជាក់លាក់ជាបន្ទាន់ ដើម្បីបញ្ឈប់អំពើហិង្សាទាក់ទងនឹងយេនឌ័រ និងលើកកម្ពស់សមភាពយេនឌ័រនៅក្នុងប្រទេស»។
លោក លឹម បូរិន អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងនិន្នាការភេទ អត្តសញ្ញាណយេនឌ័រ ការបង្ហាញយេនឌ័រ និងលក្ខណៈភេទនៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា បានឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី២៦ ខែវិច្ឆិកានេះថា បច្ចុប្បន្ន ទោះបីជារដ្ឋាភិបាលមានគោលនយោបាយ និងកំពុងអនុវត្តនូវយន្តការមួយចំនួនក្នុងការទប់ស្កាត់អំពើហិង្សាក្តី ប៉ុន្តែការអនុវត្តជាក់ស្តែងនៅមូលដ្ឋាន នៅតែមានកម្រិត ព្រោះមានករណីជាច្រើន ជាពិសេសអំពើហិង្សាលើសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សជាស្ត្រី នៅមិនទាន់មានការចាត់វិធានការប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពនៅឡើយ។
លោកថ្លែងថា៖ «យើងមានគោលនយោបាយ យើងមានរឿងមួយចំនួនដែលឆ្លើយតបហើយ ក៏ប៉ុន្តែយើងចង់ឱ្យមានការពង្រឹងទៅលើការអនុវត្ត ព្រោះរឿងរ៉ាវខ្លះយើងសង្កេតឃើញ គឺមិនទាន់មានចាត់វិធានការ ឬចាត់វិធានការ ប៉ុន្តែទៅតាមករណី ជាពិសេសករណីដែលកើតមានទៅលើសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស ឬអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សជាស្រ្តីហ្នឹង ក៏មានការរំលោភបំពានដែរ ហើយការចាត់វិធានការនេះ គឺមិនមានគ្រប់ករណី ដូច្នេះយើងចង់ឱ្យពង្រឹងទៅលើការអនុវត្ត ហើយយន្តការនៃការឆ្លើយតបទៅលើការរំលោភបំពាននេះ ដោយមិនបែងចែកការរំលោភបំពានលើនរណានោះទេ ឱ្យតែមានការរំលោភបំពានទៅលើស្ត្រី ឬអ្នកដែលមានអត្តសញ្ញាណយេនឌ័រចម្រុះនេះ ត្រូវតែមានវិធានការដើម្បីឆ្លើយតប» ។
លោករំពឹងថា តាមរយៈយុទ្ធនាការនេះ នឹងមានការចូលរួមជាច្រើនពីសាធារណជន នៅក្នុងការស្វែងយល់ និងគាំទ្រទាក់ទងនឹងការគោរពសិទ្ធិ និងការយល់ដឹងអំពីសមភាពយេនឌ័រនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោកបន្តថា៖ «យើងចង់លើកកម្ពស់ការយល់ដឹងជាសាធារណៈអំពីសិទ្ធិជាមូលដ្ឋាន ហើយចូលរួមគាំទ្រនឹងការលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់នៃការរើសអើងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើហិង្សាលើស្ត្រី ទាក់ទងនឹងយេនឌ័រ […] យ៉ាងហោចណាស់សម្លេងដែលយើងបានលើកឡើង រដ្ឋាភិបាល បានលឺហើយពិចារណាថាតើដាក់បញ្ជូននៅតម្រូវការ នៃការទាមទារនោះ ចូលទៅតាមដំណាក់កាល ហើយត្រូវបានពិចារណាដោយរដ្ឋាភិបាល » ។
សមាជិកនៃក្រុមយុវជនពណ៌ស្វាយដែលធ្វើការផ្នែកសិទ្ធិស្ត្រីកញ្ញា ដាំ សុស្រីនាង បានស្នើក្រសួងកិច្ចការនារី ផ្តល់ការយកចិត្តទុកដាក់ស្មើភាពគ្នាចំពោះសកម្មជនជាស្ត្រី មិនថាជាសកម្មជនដីធ្លី បរិស្ថាន ឬសិទ្ធិមនុស្សនោះទេ ព្រោះពួកគេក៏ជាពលរដ្ឋម្នាក់ដែរក្នុងសង្គម ដែលចូលរួមដើម្បីការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងបរិស្ថាន ដែលគួរទទួលបានការការពារ។
កញ្ញាថ្លែងថា៖ «ពេលដែលមានការចាប់ខ្លួនសកម្មជនមាតាធម្មជាតិ កាលពីឆ្នាំមុន យើងមើលឃើញថា មានអាជ្ញាធរជាបុរស និងជនស៊ីវិលដែលចាប់ពួកគាត់ទៅនោះ ក៏មានសកម្មភាពមួយចំនួនដែលបៀតបៀនដែរ ហើយក្រុមគាត់ក៏បានបង្ហោះជាច្រើន ប៉ុន្តែមិនមានចំណាត់ការត្រឹមត្រូវ ខ្ញុំពិតជាចង់ឃើញការឆ្លើយតបណាមួយជាវិជ្ជមាន ឬសកម្មភាពណាមួយដែលប្រាប់ថា ក្នុងនាមជាអ្នកធ្វើការងារបម្រើប្រជាពលរដ្ឋ មិនបានទុកនរណាគេចោលម្នាក់ទេ» ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងកិច្ចការនារី លោកស្រី ស ស៊ីណែត បានអះអាងថា ក្រសួងកំពុងអនុវត្តផែនការយុទ្ធសាស្រ្តនារីរតនៈទី៦ និងផែនការសកម្មភាពជាតិដើម្បីទប់ស្កាត់អំពើហិង្សាលើស្រ្តី និងក្មេងស្រី។ ក្រសួងក៏បានបង្កើតយន្តការឆ្លើយតបអំពើហិង្សាទាក់ទងនឹងយេនឌ័រ នៅគ្រប់ថ្នាក់រដ្ឋបាល តាមរយៈក្រុមការងារបច្ចេកទេស និងក្រុមការងារពហុវិស័យ ដោយមានគោលបំណងបង្កើនប្រសិទ្ធភាព និងទាន់ពេលវេលាក្នុងការទប់ស្កាត់ និងឆ្លើយតបអំពើហិង្សា។
យោងតាមការអង្កេតប្រជាសាស្រ្តនិងសុខភាព (CDHS) ឆ្នាំ២០២១-២០២២ បានបង្ហាញថា អត្រាប្រេវ៉ាឡង់នៃអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារពីដៃគូស្និទ្ធស្នាល មានការថយចុះគួរឱ្យកត់សម្គាល់ពី ២៩% មក២១% ។
លោកស្រីបន្តថា៖ «នេះគឺបានបង្ហាញពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក៏ដូចជាក្រសួងដែលកម្ពុជា ក្លាយជាគម្រូដែលមានប្រទេសមួយចំនួនបានមកសិក្សាពីកម្ពុជា លើសពីនេះ តាមរយៈការដាក់ចេញនូវក្របខណ្ឌច្បាប់ គោលនយោបាយ ផែនការសកម្មភាពជាតិ និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តជាច្រើន ដើម្បីចូលរួម និងឆ្លើយតបនឹងអំពើហិង្សាលើស្រ្តី និងក្មេងស្រីឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ និងប្រកបដោយបរិយាបន្ន» ។
លោកស្រី បានឲ្យដឹងថា ក្រសួងកំពុងអនុវត្តសកម្មភាពគាំទ្រជនរងគ្រោះអំពើហិង្សាលើស្រ្តី ក្មេងស្រី និងអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ ឲ្យបានមានប្រសិទ្ធិភាព និងទាន់ពេលវេលា។ ការងារនេះ រួមមានការពង្រឹងសមត្ថភាពអ្នកផ្តល់សេវា ក្នុងផ្នែកការប្រឹក្សាផ្លូវចិត្ត និងសេវាផ្សេងៗពាក់ព័ន្ធ និងការរៀបចំយុទ្ធនាការ ១៦ ថ្ងៃបញ្ឈប់អំពើហិង្សាលើស្រ្តី និងក្មេងស្រី ព្រមទាំងការប្រកាសផ្សព្វផ្សាយដោយផ្ទាល់ និងអនឡាញផងដែរ។
នៅក្នុងឆ្នាំនេះ ក្រសួងកិច្ចការនារី ក៏បានធ្វើយុទ្ធនាការ ១៦ថ្ងៃ ដើម្បីបញ្ឈប់អំពើហិង្សាលើស្រ្តី និងក្មេងស្រី ផងដែរ ក្រោមប្រធានបទ រួមគ្នាបញ្ឈប់អំពើហិង្សាតាមបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល លើស្ត្រី និងក្មេងស្រី ដោយមានរៀបចំវីដេអូខ្លីអប់រំទាក់ទងប្រធានបទ ផ្សព្វផ្សាយនៅក្នុងទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ក្រសួង និងរៀបចំកិច្ចសន្ទនាយុវជន និងកិច្ចសន្ទនាកម្រិតគោលនយោបាយ និងវិស័យឯកជនស្តីពី ទប់ស្កាត់និងឆ្លើយតបអំពើហិង្សាទាក់ទងនឹងយេនឌ័រ តាមរយៈបច្ចេកវិទ្យា (TFGBV) ផងដែរ។
យុទ្ធនាការនេះ ធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណង ដើម្បីបង្កើន និងលើកកម្ពស់ការយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការទប់ស្កាត់ និងឆ្លើយតបចំពោះអំពើហិង្សាទាក់ទងនឹងយេនឌ័រពីអ្នកពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ រួមទាំង សាសនា សិល្បៈ វិស័យឯកជន ជាពិសេសលើកកម្ពស់ឥរិយាបថ វិជ្ជមានរបស់សាធារណៈជន និងអ្នកផ្ដល់សេវាចំពោះជនរងគ្រោះ និងជនងាយរងគ្រោះដោយអំពើហិង្សាទាក់ទងនឹងយេនឌ័រ និងលើកទឹកចិត្តយុវជន អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ និងប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមបញ្ចប់អំពើហិង្សាលើស្រ្តី និងក្មេងស្រី។
គួរជម្រាបថា យុទ្ធនាការ១៦ថ្ងៃនេះ គឺជាយុទ្ធនាការអន្តរជាតិមួយ ដែលដំណើរការជារៀងរាល់ឆ្នាំ ចាប់ពីថ្ងៃទី ២៥ ខែវិច្ឆិកា ដែលជាទិវាអន្តរជាតិក្នុងការលុបបំបាត់អំពើហិង្សាលើស្ត្រី រហូតដល់ថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ដែលជាទិវាសិទ្ធិមនុស្ស៕