ប្រធានគណបក្សកាន់អំណាចនៅកម្ពុជា លើកឡើងថា កម្ពុជាមិនស្លាប់ដោយសារការមិននាំចូលប្រេងឥន្ធនៈពីប្រទេសថៃនោះទេ ព្រមទាំងស្នើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគួរផ្អាកការនាំចូលគ្រឿងកំប៉ុងគ្រប់ប្រភេទពីប្រទេសនេះ បន្ទាប់ពីគណបក្សប្រឆាំងថៃមួយ ផ្ដល់យោបល់ទៅរាជរដ្ឋាភិបាលខ្លួនឱ្យឈប់លក់ប្រេងឥន្ធនៈឱ្យកម្ពុជា។
ក្នុងទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់ប្រធានគណបក្សកាន់អំណាចនៅកម្ពុជា និងជាប្រធានព្រឹទ្ធសភា លោក ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងថា នៅថ្ងៃទី២០ ខែមិថុនានេះ លោកឃើញគណបក្សប្រឆាំងថៃមួយ ជូនយោបល់ទៅរាជរដ្ឋាភិបាលថៃ ឱ្យឈប់លក់ប្រេងឲ្យកម្ពុជា ដែលនឹងធ្វើឲ្យកម្ពុជាចុះចាញ់។
ករណីនេះ លោកបានបញ្ជាក់ទៅខាងភាគីថៃវិញថា កម្ពុជាមិនស្លាប់ដោយសារមិននាំប្រេងពីថៃមកនោះទេ ប៉ុន្តែអ្នកដែលស្លាប់នោះ គឺក្រុមហ៊ុន PTT របស់ថៃទៅវិញទេ ខណៈកម្ពុជា បានត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ ដើម្បីដោះស្រាយស្ថានភាពដែលខាងថៃគំរាមរួចហើយ ទាំងរឿងអ៊ីនធើណែត អគ្គិសនី ពលករ និងពេលនេះ រឿងប្រេងទៀត។
លោកបានគូសបញ្ជាក់ថា៖ «បញ្ហាពលករពេលមុន ពួកអ្នកមើលងាយ និងរើសអើងពលករខ្មែរ និងយកពលករធ្វើជាចំណាប់ខ្មាំងផង និងគំរាមយើងផង តែពេលដែលយើងប្រកាសទទួលយកពលករពេលនេះ ពួកអ្នកបែរជាចេះយកចិត្ត និងលួងលោមពលករ ព្រោះបើពលករខ្មែរចាកចេញ រោងចក្រ កសិដ្ឋាន ក្រុមហ៊ុន ការដ្ឋានសំណង់មួយចំនួន អាចត្រូវបិទទ្វារ ព្រោះខ្វះកម្លាំងពលកម្ម។ បើពួកអ្នកក្លាហាន សូមពួកអ្នកបណ្តេញពលករខ្មែរសាកល្បងមើល តើវាប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចថៃខ្លះទេ?។ ប្រេងក៏ដូចគ្នាសូមសាកល្បងមើលចុះ តែគួរសួរក្រុមហ៊ុនថៃ PTT ជាមុនសិន ព្រោះក្រែងវាងាប់ក្រុមហ៊ុនថៃ ដែលកំពុងមានស្ថានីយលក់ប្រេងនៅកម្ពុជា ឬក៏ត្រូវឲ្យក្រុមហ៊ុនប្រេងរបស់ថៃ ទៅទិញប្រេងពីប្រទេសផ្សេងមកលក់នៅកម្ពុជា»។
ជាមួយគ្នានេះ លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានផ្ដល់យោបល់ទៅកាន់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ពិចារណាបង្វែរការទិញទំនិញពីប្រទេសថៃ ដើម្បីកុំឱ្យភាគីថៃមានអាចគំរាមកម្ពុជាតទៅទៀតបាន ដោយកម្ពុជាគួរផ្អាកការនាំចូលគ្រឿងកំប៉ុងគ្រប់ប្រភេទ ទាំងគ្រឿងស្រវឹង ភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំងគ្រប់ប្រភេទ ត្រីខកំប៉ុង ឬសាច់កំប៉ុងគ្រប់ប្រភេទ ដោយប្រើផលិតផលក្នុងស្រុក ឬផលិតផលនាំចូលពីប្រទេសផ្សេងៗជំនួសវិញ។
ប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក ប៉ែន បូណា មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី២១ ខែមិថុនានេះថា កម្ពុជាមានច្រកពាណិជ្ជកម្មច្រើន ក្រៅពីជាមួយប្រទេសថៃ ខណៈវិធានការរបស់រដ្ឋាភិបាលយ៉ាងណានោះ លោកនៅពុំទាន់អាចប្រាប់បាននៅឡើយទេ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «យើងមានច្រកពាណិជ្ជកម្មច្រើនមិនមែនមានតែថៃទេ ដូច្នេះបើបិទច្រកថៃនៅមានច្រកផ្សេងទៀត នេះជាអត្ថន័យនៃពាក្យថា មិនស្លាប់ទេបើអត់សាំងថៃ។ ចំណែកវិធានការជាក់ស្តែងយ៉ាងណា ចាំជូនព័ត៌មានតាមក្រោយ»។
លោក ជា ច័ន្ទណារ៉ា អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកប្រេងកាត របស់ក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល មានប្រសាសន៍យ៉ាងខ្លីថា ទំហំនៃការនាំចូលប្រេងឥន្ធនៈពីប្រទេសថៃ មកប្រទេសកម្ពុជា ដែលគិតរួមទាំងប្រេងកាត និងប្រេងម៉ាស៊ីនផងនោះមានចំនួនប្រមាណ ៣០ភាគរយនៃការនាំចូលសរុប។
បើតាមសារព័ត៌មានក្នុងស្រុក ដែលបានផ្សព្វផ្សាយកាលពីអំឡុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៥ ស្ថានីយប្រេងឥន្ធនៈ PTT នៅកម្ពុជា មានចំនួន ១៨៣កន្លែង។
សេដ្ឋវិទូនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា លោកបណ្ឌិត គី សេរីវឌ្ឍន៍ លើកឡើងថា បើផ្អាកការនាំចូលប្រេងពីប្រទេសថៃ មិនបង្កផលប៉ះពាល់អ្វីដល់កម្ពុជាឡើយ ព្រោះការនាំចូលប្រេងមកកម្ពុជាមានច្រើនច្រកទៀត ដូចជា ការនាំចូលមកពីប្រទេសបារាំង និងវៀតណាមជាដើម។ មួយវិញទៀត លោកថា ប្រសិនបើផ្អាកការនាំចូលគ្រឿងកំប៉ុងគ្រប់ប្រភេទពីថៃ ក៏មិនបានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដែរ តែជាឱកាសសម្រាប់ទីផ្សារផលិតផលក្នុងស្រុកទៅវិញ។
លោកថា៖ «អញ្ចឹងកាលណាយើងមិននាំចូលប្រេងឥន្ធនៈពីប្រទេសថៃ យើងមានឱកាសក្នុងការនាំចូលពីបណ្តាប្រទេសផ្សេងៗទៀត វាមិនមានផលប៉ះពាល់ទៅលើការផ្កត់ផ្គង់ និងតម្រូវការនៃប្រេងឥន្ធនៈក្នុងស្រុកទេ ទី២ ផលិតផលគ្រឿងកំប៉ុង យើងឃើញថាមួយចំនួន គឺជាប្រភេទស្រាបៀរ ប្រភេទភេស្ជជៈផ្អែម និងប្រភេទទឹកដោះគោ ហើយទីផ្សារធំនៅកម្ពុជាគឺទឹកដោះគោ និងគ្រឿងឧបភោគបរិភោគមួយចំនួន អញ្ចឹងទេ ការបិទការនាំចូល ផលិតផលពីប្រទេសថៃ ក៏មិនមានផលប៉ះពាល់ដែរ ពេលនេះជាឱកាសសម្រាប់ផលិតផលពីបណ្តាប្រទេសផ្សេងៗ ក្នុងនោះដែរទឹកដោះគោក៏ជាឱកាសឱ្យក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុក មានឱកាសដណ្តើមទីផ្សារធំទៅវិញ នេះជាសក្តានុពលរបស់ប្រទេសយើងដែរ»។
លោកមានអនុសាសន៍បន្ថែមថា ជាដំណោះស្រាយ រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែលើកកម្ពស់កាផលិតនៅក្នុងស្រុកឱ្យបានច្រើន ជាឱកាសជំរុញ ឧស្សាហកម្ម ផលិតកម្ម និងការដាំដុះបន្លែ ផ្លែឈើក្នុងស្រុក ឱ្យមានការរីកចម្រើន ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារនៅក្នុងស្រុក និងធ្វើយ៉ាងណាឱ្យកម្ពុជារឹងមាំ លើសពីនេះកម្លាំងពលកម្មត្រូវមានជំនាញវិជ្ជាជីវៈ កាត់បន្ថយអំពើពុករលួយឱ្យបានជាអតិបរិមា និងលើកកម្ពស់នៃសេវាសាធារណៈឱ្យកាន់តែប្រសើរដើម្បី រួមចំណែកការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេស ឱ្យរឹងមាំបន្ថែមទៀត។
អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា លោក លឹម ហេង យល់ឃើញស្រដៀងគ្នាដែរថា បើសិនមានការផ្អាកការនាំចូលប្រេងឥន្ធនៈពីប្រទេសថៃ មិនសូវធ្វើឱ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់កម្ពុជាទេ ព្រោះកម្ពុជាអាចនាំចូលពីប្រទេសផ្សេងទៀត ដូចជា ពីប្រទេសវៀតណាម ចិន និងប្រទេសមួយចំនួនទៀតជាដើម។
លោកថា៖ «ខ្ញុំថាវាមិនអីប៉ះពាល់ធំដុំទេ ព្រោះអីចរន្តសាច់ប្រេងឥឡូវនៅទីផ្សារអន្តរជាតិ វាខ្វះតែអ្នកទិញទេចង់និយាយអញ្ចេះ ដល់អ៊ីចឹង យើងមានច្រកជាច្រើនដែលនាំចូលប្រេង មិនមែនតែថៃទេ ដូច្នេះបើសិនមានការផ្អាកពីថៃឬបិទពីថៃ អាហ្នឹងយើងបំពេញពីប្រទេសផ្សេងៗមកគឺគ្រប់ប្រើវិញដដែលទេ»។
លោកឱ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្នក្រុមហ៊ុននាំចូលប្រេងឥទ្ធនៈពីបរទេសមាន ដូចជា ក្រុមហ៊ុនអាមេរិក Caltex ក្រុមហ៊ុន Total របស់បារាំង និងក្រុមហ៊ុន Tela និង Sokimix របស់កម្ពុជាជាដើម ហើយជាមួយគ្នានេះ ក៏អាចជាឱកាសសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនទាំងនេះធ្វើការនាំប្រេងចូលកម្ពុជា ជាពិសេសក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុក។
កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានសម្រេចជាផ្លូវការបិទខ្ទប់ការនាំចូលបន្លែ និងផ្លែឈើពីប្រទេសថៃ ខណៈដែលយោធាថៃមិនព្រមបើកទ្វារព្រំដែនជាមួយកម្ពុជាឲ្យដូចដើមឡើងវិញ។ ការសម្រេចបិទនេះដែរ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីការប្រកាសរបស់ប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន ដែលទុកពេលឲ្យយោធាថៃ២៤ម៉ោង ដើម្បីបើកច្រកទ្វារព្រំដែនជាមួយកម្ពុជាឲ្យដូចមុនវិញ តែយោធាថៃនៅតែបន្តកាត់បន្ថយម៉ោងចេញ-ចូលតាមព្រំដែន ដោយឯកតោភាគី។
បញ្ហាជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃនេះ បានចាប់ផ្ដើមកើនឡើងកម្ដៅ បន្ទាប់ពីទាហានថៃ បានវាយឆ្មក់ចូលមកបាញ់សម្លាប់ទាហានខ្មែរម្នាក់ នៅតំបន់មុំបី ស្រុកជាំក្សាន្ត ខេត្តព្រះវិហារ កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជា។
គួរបញ្ជាក់ថា ទំហំពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងកម្ពុជា និងថៃ ក្នុងត្រីមាសទី១ ឆ្នាំ២០២៥ សម្រេចបានតម្លៃទឹកប្រាក់សរុបប្រមាណ ១,១៤ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង ២,២% បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំមុន។ នេះបើយោងតាមស្ថិតិរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា។
ស្ថិតិដដែលនេះ បង្ហាញថា ចាប់ពីខែមករា ដល់ខែមីនា ឆ្នាំនេះ ការនាំចេញរបស់កម្ពុជា ទៅប្រទេសថៃ មានតម្លៃទឹកប្រាក់ប្រមាណ ២៥៥លានដុល្លារអាម៉េរិក បានធ្លាក់ចុះ ១០,៧% ចំណែកការនាំចូលរបស់កម្ពុជាពីប្រទេសថៃមកវិញ មានតម្លៃទឹកប្រាក់ប្រមាណ ៨៩៣លានដុល្លារ កើនឡើង ៦,៧% បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំមុន។
ផលិតផលសំខាន់ៗរបស់កម្ពុជា នាំចេញទៅប្រទេសថៃភាគច្រើន មានដូចជា ផលិតផលកសិកម្ម ពោត ដំឡូងមី ស្រូវ អង្ករ កៅស៊ូ ស្វាយ និងផលិតផលឈើ ដែលភាគីថៃយកទៅកែច្នៃដើម្បីនាំចេញបន្ត។ ក្រៅពីនេះ ក៏មានផលិតផលគ្រឿងអេឡិចត្រូនិក គ្រឿងបន្លាស់ និងគ្រឿងបង្គុំខ្សែភ្លើងរថយន្ត ជាដើម៕