រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ទាមទារឱ្យភាគីថៃ ដកបន្លាលួស និងកង់ឡានដែលបានដាក់ពង្រាយចេញពីភូមិជោគជ័យ ឃុំអូរបីជាន់ ស្រុកអូរជ្រៅ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ជាបន្ទាន់ ហើយបញ្ឈប់សកម្មភាពនានាដែលរំលោភលើបទឈប់បាញ់ ខណៈសេចក្តីរាយការណ៍ពីមន្ត្រីខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ជាខេត្តនៅជាប់ព្រំដែនថៃមួយនេះ បានអះអាងថា ទាហានថៃបានដេញប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ចំនួន ៦គ្រួសារ ចេញពីផ្ទះ ដើម្បីរាយបន្លាលួសរំលោភលើដែនអធិបតយ្យកម្ពុជា។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជា លោកស្រី ម៉ាលី សុជាតា មានប្រសាសន៍ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាននៅរសៀលថ្ងៃពុធថា នៅថ្ងៃទី១២ និងថ្ងៃទី១៣ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥ កងកម្លាំងប៉ារ៉ាថៃ និងតម្រួតព្រំដែនថៃ ប្រដាប់ដោយអាវុធ បានធ្វើសកម្មភាពចូលមកត្រួតពិនិត្យ នៅទល់មុខច្រកជោគជ័យ និងបានរាយបន្លាលួស និងដាក់កង់ឡាន នៅភូមិជោគជ័យ ឃុំអូរបីជាន់ ស្រុកអូរជ្រៅ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។
ករណីនេះ លោកស្រីបានគូសបញ្ជាក់ថា កម្ពុជា ទាមទារឱ្យភាគីថៃ បញ្ឈប់ជាបន្ទាន់និងដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌនូវរាល់សកម្មភាពដែលរំលោភបំពានបទឈប់បាញ់ ព្រមទាំងស្មារតីនៃការឯកភាពគ្នានៅក្នុងកិច្ចប្រជុំវិសាមញ្ញគណៈកម្មាធិការព្រំដែនទូទៅកម្ពុជា-ថៃ (GBC)។
លោកស្រីបន្តថា៖ «ជាពិសេស ត្រង់ចំណុចទី២ និងទី៤ ដែលបានចែងថា ភាគីទាំងពីរបានព្រមព្រៀងគ្នា រក្សាកម្លាំងយោធារបស់ខ្លួន នៅក្នុងទីតាំងបច្ចុប្បន្ន ដោយមិនអនុញ្ញាតឱ្យផ្លាស់ទី ហួសពីទីតាំងដែលបានឈរជើងក្នុងពេលកិច្ចព្រមព្រៀងបទឈប់បាញ់ បានចូលជាធរមាននៅម៉ោង១២អធ្រាត្រម៉ោងក្នុងតំបន់ កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ឡើយ។ ភាគីទាំងពីរមិនត្រូវចល័តកងទ័ពរបស់ខ្លួន រាប់បញ្ចូលទាំងការដើរល្បាតទៅកាន់ទីតាំងរបស់ភាគីម្ខាងទៀតឡើយ និងភាគីទាំងពីរឯកភាពគ្នាមិនប្រព្រឹត្តសកម្មភាព បង្កហេតុណាមួយដែលអាចនាំឱ្យមានភាពតានតឹង ក្នុងនោះរួមមានការការធ្វើសកម្មភាពយោធាក្នុងដែនអាកាស និងបូរណភាពទឹកដី ឬទីតាំងរបស់ភាគីម្ខាងទៀត»។
អ្នកនាំពាក្យសាលាខេត្តបន្ទាយមានជ័យ លី សុវណ្ណារិទ្ធ មានប្រសាសន៍ថា កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធថៃ បានរាយបន្លាលួសនៅភូមិសាស្រ្តឃុំអូរជ្រៅ និងក្រុងប៉ោយប៉ែត ដោយក្នុងនោះទាហានថៃ បានបណ្តេញពលរដ្ឋខ្មែរចំនួន៦គ្រួសារ នៅចំណុចភូមិព្រៃចាន់ និងភូមិជោគជ័យ ឱ្យចេញពីផ្ទះ និងមានការវាយកម្ទេចរបងផ្ទះរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីរាយបន្លាលួស និងដាក់កង់ឡានថែមទៀត។
លោកនិយាយថា៖ «នៅភូមិសាស្ត្រ[ស្រុក]អូរជ្រៅ ឃុំអូរបីជាន់ហ្នឹង វារាយ[បន្លាលួស]ប៉ោយប៉ែតហ្នឹងក៏រាយដែរបន្លាលួស ហើយឥឡូវនេះបញ្ហាប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនដែលវាដេញចេញពីផ្ទះហ្នឹង នៅខាង[ឃុំ]អូរបីជាន់ មាន៦គ្រួសារ ដែលគាត់ចាកចេញពីផ្ទះគាត់ នៅចំណុចភូមិព្រៃចាន់ និងភូមិជោគជ័យ»។
លោកបន្ថែមថា៖ «ចំណាត់ការរបស់រដ្ឋបាលខេត្ត មានតែស្នើឱ្យភាគីថៃ អនុវត្តបទឈប់បាញ់ហើយរក្សាការចល័ត ការធ្វើលេណដ្ឋានអី គ្រប់បែបយ៉ាង»។
នៅថ្ងៃទី១៣ ខែសីហាម្សិលមិញនេះដែរ គណនេយ្យហ្វេសប៊ុកមួយឈ្មោះ Somaly Koemleang បាននិយាយក្នុងឃ្លីបវីដេអូខ្លីមួយថា ផ្ទះឪពុកម្ដាយរបស់គាត់ មានទីតាំងស្ថិតក្នុងភូមិព្រៃចាន់ ឃុំអូរបីជាន់ ស្រុកអូរជ្រៅ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ត្រូវបានយោធាថៃដែលមានគ្នាជាង១០០នាក់ បានព័ទ្ធដោយបន្លាលួស និងដាក់សំបកកង់ឡាន វាទទីយក ហើយមិនអនុញ្ញាតឱ្យពួកគាត់យកសម្ភារចេញនោះទេ។
ស្ត្រីរូបនោះនិយាយថា៖ «បងប្អូនកន្លងមកដឹងហើយថា ប៉ាម៉ាក់របស់ខ្ញុំគឺនៅជាប់ជាយដែន[ជាប់ព្រំដែន]សៀម នៅច្រកខាងភូមិព្រៃចន្ទ ឃុំអូរបីជាន់ ស្រុកអូរជ្រៅ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ ប៉ាម៉ាក់របស់ខ្ញុំនៅយូរហើយតាំងពីខ្ញុំនៅតូច […] ពេលនេះគឺចោរសៀម វាបានព័ទ្ធយកផ្ទះប៉ាម៉ាក់របស់ខ្ញុំហើយ។ គាត់យំផងអីផង គាត់ថាហ្នឹងជាទ្រព្យសម្បត្តិរបស់គាត់ បើគាត់អត់កន្លែងហ្នឹងទៀតគឺគាត់អត់ដឹងរំពឹងអីទេ មូលហេតុអីគឺគាត់ចាស់ហើយ គាត់មានដីរបស់គាត់ គាត់មានផ្ទះរបស់គាត់ គាត់ទិញដី ទិញអី សន្សំនៅហ្នឹង ហើយឥឡូវហ្នឹងម៉េចបានមកព័ទ្ធយកដីផ្ទះ»។
អ្នកវិភាគបញ្ហាសង្គម និងនយោបាយ លោក មាស នី យល់ថា សកម្មភាពរបស់យោធាថៃ ដែលបានរាយបន្លាលួស នៅក្នុងអធិបតេយ្យភាព និងបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា នៅពេលនេះកំពុងបញ្ឆេះឱ្យមានការផ្ទុះអាវុធសារជាថ្មី ហើយប្រសិនបើកម្ពុជាស្ងប់ស្ងាត់ និងមិនមានការឆ្លើយតបដោយយន្តការអ្វីមួយនោះ អាចនឹងធ្វើឱ្យពលរដ្ឋបាត់បង់ទំនុកចិត្តលើរដ្ឋាភិបាល។
លោកនិយាយថា៖ «ការរាយខ្សែលួសចូលទឹកដីកម្ពុជា ជាពិសេសផ្ទះពលរដ្ឋនេះ វាជាសញ្ញាមួយដែលប្រាប់ថា ការរំលោភមកលើអធិបតេយ្យភាពគឺមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរ ហើយប្រសិនបើរាជរដ្ឋាភិបាលមិនមានចំណាត់ការអីឆ្លើយតបទេនោះ គ្រាន់តែអត់ធ្មត់ហើយស្ងាត់ស្ងៀម ខ្ញុំគិតថាអាចនឹងធ្វើឱ្យពលរដ្ឋបាត់បង់ទំនុកចិត្តជាមួយរដ្ឋាភិបាល ហើយមួយទៀតអាចធ្វើឱ្យកងទ័ពជួរមុខមិនដឹងត្រូវធ្វើម៉េចបើគេចេះតែមកគ្រប់តែកន្លែង ហើយឱ្យយើងអត់ធ្មត់ៗចឹង»។
សម្រាប់ លោក មាស នី យល់ថា កាលៈទេសៈនេះ កម្ពុជាគួរមានវិធានការតបតភ្លាមៗ និងជាបន្ទាន់ទៅលើសកម្មភាពរបស់យោធាថៃដែលបំពានបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា និងបំពានដល់លំនៅឋានពលរដ្ឋស៊ីវិលនេះ ដោយមិនគួរនៅបន្តរក្សាភាពស្ងៀមស្ងាត់ ហើយរងចាំដល់មានក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍អាស៊ានមកនោះទេ។
លោកថា៖ «ជាការយល់ឃើញរបស់ខ្ញុំ ពេលនេះជាពេលដែលកម្ពុជាត្រូវស៊ូប្ដូរដើម្បីបូរណភាពទឹកដី ព្រោះយើងអត់អាចចាំអ្នកសង្កេតការណ៍មកទៀតបានទេហើយ ជូនកាល ការប្រយុទ្ធគ្នាលើកនេះ អាចជំរុញយន្តការអន្តរជាតិខ្លាំងហើយលឿនជាងមុន ឥឡូវនេះបើយើងចេះតែស្ងាត់ទៅៗយន្តការអន្តរជាតិក៏គេពន្យាតាមហ្នឹង គេធ្វើតាមដំណើរ» ។ ចឹងខ្ញុំគិតថា ចៀសមិនរួចពីការផ្ទុះអាវុធមួយប្រាវទៀត»។
កម្ពុជា-ថៃ បានផ្ទុះអាវុធដាក់គ្នាទ្រង់ទ្រាយធំរយៈពេល៥ថ្ងៃ នៅតាមខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែននៃប្រទេសទាំងពីរ ចាប់ពីថ្ងៃទី២៤ ខែកក្កដា ដល់ថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ ក្រោយពីទាហានថៃបានផ្ទុះអាវុធមុនចំនួន ៦គ្រាប់ នៅចំណុចប្រាសាទតាមាន់ធំ។
ក្រោយមកភាគីទាំងពីរ បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងបទឈប់បាញ់ ចាប់ពីម៉ោង១២យប់ថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដាតទៅ ក្រោមការសម្របសម្រួលពីនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី និងជាប្រធានអាស៊ានប្តូរវេន លោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម ក្រោមគំនិតផ្តួចផ្តើមពីប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ ។
ប៉ុន្តែក្រោយពីការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងបទឈប់បាញ់នោះ ភាគីថៃមិនបានគោរពនេះទេ ដោយ ទាហានថៃបានចូលទៅចាប់ទាហានខ្មែរនៅខ្សែត្រៀមជួរមុខចំនួន២០នាក់ ដែលមកដល់ពេលនេះ ទោះបីកម្ពុជាអំពាវនាវសុំឱ្យដោះលែង និងស្វែងរកការអន្តរាគមន៍ពីអន្តរជាតិ ក៏ទាហានថៃនៅមិនទាន់ប្រគល់ទាហានខ្មែរដែលនៅសល់ចំនួន ១៨រូប មកឱ្យកម្ពុជាវិញនៅឡើយ។
ដោយឡែក កាលពីថ្ងៃទី០៤ ខែសីហា កងទ័ពថៃក៏បានដាក់ពង្រាយបន្លាលួស និងយកគ្រឿងចក្រទៅដាក់នៅតំបន់អានសេះ ខេត្តព្រះវិហារ។ យ៉ាងណា នៅថ្ងៃទី០៥ ខែសីហា ក្រោយកងទ័ពប្រចាំតំបន់កម្ពុជា-ថៃ បានជួបពិភាក្សានិងចរចាគ្នា បន្លាលួសទាំងនោះ ក៏ត្រូវបានរុះរើ ហើយគ្រឿងចក្រថៃ ក៏ត្រូវបានផ្អាកធ្វើសកម្មភាព។
យ៉ាងណា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា លោក ជុំ សុន្ទរី បានថ្លែងថ្ងៃទី១២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥ថា កម្ពុជាបានផ្ញើលិខិតទៅកាន់ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាសន្ដិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ និងអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ អំពី ហានិភ័យដែលកំពុងកើនឡើង និងគំរាមកំហែងចំពោះបទឈប់បាញ់ដ៏ផុយស្រួយរវាងកម្ពុជា-ថៃ។
លោកថា កិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់ស្ថិតក្នុងភាពផុយស្រួយ ដោយសារយោធាថៃបង្កើនការរំលោភបំពានបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា ដែលជាការបំពានយ៉ាងច្បាស់លើច្បាប់អន្ដរជាតិ និងកិច្ចព្រមព្រៀងទ្វេភាគី ដែលមានសុពលភាពតាមផ្លូវច្បាប់ ខណៈថៃបន្តរាយបន្លាលួស ធ្វើផ្លូវ និងសាងសង់លេណដ្ឋានជាច្រើនកន្លែងក្នុងទឹកដីកម្ពុជា៕